Cyriel Doom is de laatste gesneuvelde van WO I in Ingelmunster

De Stationsstraat kort na de bevrijding. Rechts is nog duidelijk de huidige dokterspraktijk Blanckaert, vroeger de Cadolux, te herkennen. (Repro Fodi) © (Repro Fodi)
Redactie KW

Cyriel Doom is de laatste Ingelmunsterse gesneuvelde van de Eerste Wereldoorlog. Zijn verhaal hoor je op Wepenstilstand in het JOC. Passende muziek en beklijvende teksten zetten de toon.

Toen de Duitse troepen Ingelmunster op 14 oktober 1914 bezetten, deelden ze de gemeente in als Etapengebiet. Ingelmunster kwam zo net buiten de frontzone terecht en zou met zijn station en kanaal dienst gaan doen als distributiecentrum voor oorlogsgoederen en rustzone voor Duitse frontsoldaten. Op die manier bleef de gemeente gespaard van het hardste oorlogsgeweld, tot de Duitsers in 1917 hier twee vliegvelden aanlegden en die prompt gebombardeerd werden door de tegenstander. Het hardst kreeg Ingelmunster het pas helemaal op het einde te verduren. Dit gebeurde toen precies vier jaar na de bezetting, in de avond van 14 oktober 1918, toen Franse en Belgische troepen stellingen innamen bij de Mandel, op de grens van Izegem met Ingelmunster. Aloïs Maes vertelt dat de 20 Duitse soldaten die bij hem thuis ingekwartierd waren de avond van de 13de een wagen volgeladen hadden met hun bezittingen. Ze lieten hem onbeheerd achter. Tijdens die nacht werd hij door Ingelmunsternaren geplunderd. Eén dag later vertrokken de Duitsers langs de strook tussen de Mandel en het kanaal, maar raakten niet verder dan de grens met Oostrozebeke. Daar hergroepeerden de Duitse troepen zich en stelden hun artillerie op om Ingelmunster te beschieten, en zo mogelijk te heroveren.

Burgerslachtoffers

Er volgde een drie dagen durend artilleriegevecht, dat het leven zou kosten aan 10 Franse, 12 Belgische soldaten en aan een onbekend gebleven aantal Duitsers. Ingelmunster kreeg die laatste dagen de volle lading oorlogsgruwel te verwerken, met maar liefst 18 burgerslachtoffers. In het klooster kregen de Zusters van Maria ook hun deel van het geweld te verduren. Een anoniem gebleven zuster vertelt dat er in die drie dagen niet minder dan 50 obussen vielen in de tuin van het klooster. Tijdens de eerste nacht van de beschieting, 14 op 15 oktober, zetten de vechtende partijen ook brandgranaten in. In het klooster brandde het die nacht op twee plaatsen. Op 16 oktober trekken de eerste Belgische soldaten Ingelmunster binnen. Het zou tot de avond van de dag daarna duren – en pas na een nieuwe, hevige artilleriebeschieting door het Belgisch leger – dat de Duitse weerstand definitief gebroken was en de rust eindelijk terugkeerde in Ingelmunster. Toen gaf de 10de compagnie van het Zesde Linie onder leiding van majoor Cressens Ingelmunster definitief zijn vrijheid terug.

Schepen Rob Kindt op het kloosterdomein. (Foto Fodi)
Schepen Rob Kindt op het kloosterdomein. (Foto Fodi)© (Foto Fodi)

“Dit verhaal is maar een deel van wat verteld wordt op de jaarlijkse herdenking van de Groote Oorlog”, weet schepen van Erfgoed Rob Kindt. “We hebben vijf jaar geprobeerd om het verhaal van Ingelmunster in deze oorlog te vertellen aan de hand van een Ingelmunsterse soldaat die dat jaar net 100 jaar geleden sneuvelde. Met het nodige speurwerk hebben we die namen weer tot leven kunnen brengen en zijn we gebotst op verhalen met een vaak heel diepmenselijke tragiek. Ook dit jaar snijdt het verhaal van de laatste Ingelmunsterse gesneuvelde door merg en been, zoals zal blijken op de herdenking. De boodschap die onze 33 gesneuvelde soldaten, en de vele burgerslachtoffers zoals Gaspardke Delodder, ons meegeven is duidelijk.”

“Oorlog is gruwel en waanzin. Die boodschap mag niet vergeten worden.”

“Oorlog is gruwel en waanzin, niets meer dan dat. Of het nu honderd jaar geleden was in Ingelmunster, of vandaag in Syrië, Jemen of welke brandhaard dan ook. Die boodschap mag niet vergeten worden. Het laatste woord willen we aan onze kinderen geven. Op de herdenking brengen zij hun vredesboodschap aan het monument, zo ongeveer op het moment waarop 100 jaar geleden de wapenstilstand inging.” Op zondag 11 november kan je de gratis voorstelling om 9.45 uur bijwonen.

Feiten

Aantal burgerslachtoffers bij de bevrijding: 18.

Opmerkelijk: “Er breekt brand uit in het klooster, maar er gebeurt een mirakel. In de nacht van 14 op 15 oktober breekt twee keer brand uit in de aaneengesloten kloostergebouwen, maar als bij wonder verspreidt het vuur zich niet verder dan de kloosterkapel, de sacristie en de refter. Opmerkelijk is ook dat Ingelmunster net de volle vier jaar bezet gebleven is: de Duitsers kwamen aan op 14 oktober 1914, de bevrijders op 14 oktober 1918.”

Bronnen: ‘Ingelmunster na de Franse revolutie’ van heemkring Den Hert, het verslag van een anoniem gebleven Zuster van Maria. Het gemeente-archief.