Wetenschapswatcher Hetty Helsmoortel start met tournee: “Ik kan het zelf amper geloven”

Hetty is verzot op wetenschap: “En ik ben heel blij dat zoiets een breed draagvlak vindt bij een publiek.” © KREW
Bert Vanden Berghe

Eindelijk is het zover, glimlacht ze. Zaterdag gaat wetenschapswatcher Hetty Helsmoortel – amper anderhalf jaar nadat ze voor het eerst echt kwam piepen – op tournee met een voorstelling rond wetenschap. Nog straffer: ze doet meteen meer dan 30 voorstellingen van ‘Missie 2022’. “Ik ben ook maar één stem, maar ik wil wel een hoopvolle stem zijn.”

Ondanks enkele succesvolle try-outs verraadt haar stem toch enige zenuwen. Zaterdag en zondag gaat ze in de Minard in Gent in première met haar avondvullende show Missie 2022. Voor geroutineerde podiummensen is dat al spannend, maar in het geval van Hetty Helsmoortel mag je dat maal twee doen. Want anderhalf jaar geleden had amper iemand van haar gehoord. Ze was een vaste gast bij de populaire wetenschapspodcast Nerdland van Lieven Scheire, maar werkte vooral als wetenschapster. Zo deed ze onder meer jarenlang onderzoek naar kanker. Haar enthousiasme sloeg aan en toen bekend raakte dat ze zich had aangemeld om astronaut te worden voor de ESA, leerde het grote publiek haar ook langzaam maar zeker kennen. Niet veel later zette ze een eigen theatershow Missie 2021 op poten, een soort jaaroverzicht over wetenschap, met een kwinkslag gebracht. Het werd meteen een hit en er werd al snel een vervolg besteld.

“Waanzin. Echt, ik kan het soms nog altijd niet geloven. Dit voelt als een grote droom. Tien jaar geleden moest ik qua studies kiezen tussen theater en wetenschap. Hadden ze me toen gezegd dat ik helemaal niet hoéfde te kiezen, laat staan dat mensen zouden betalen om te komen kijken… Ik had eens luidop gelachen, denk ik.” Ondanks haar beperkte podiumervaring slaagde ze er toch in om een avond lang mensen mee te krijgen in haar verhaal. “Ik ben heel blij dat wetenschap an sich wel degelijk een publiek weet te vinden. Het scheelt ook dat het gelardeerd wordt met de nodige humor en luchtigheid.”

Wat ze wel schromelijk onderschat heeft, zijn try-outs. Ik ging er altijd wat van uit dat je een show maakt en daarna ermee in première gaat. Maar je oefenmateriaal op een publiek loslaten, om daar dan de beste tien minuten uit over te houden… dat is de hel. (lacht) Zeker omdat ik nogal perfectionistisch ben en altijd vind dat het nog beter kan. De eerste keer heb ik wel gevloekt. Ik dacht: Wat doe ik hier toch? Ik kan nu even goed in mijn zetel naar Thuis liggen kijken. Waarom doe ik dat niet?(lacht)

Waarheid

“Maar ik voel intussen dat alle puzzelstukjes op hun plaats zijn gevallen. Nu begint het plezante werk. Ik weet ook dat de stress vermindert na de première. Er waren mensen die na een paar try-outs opmerkten dat het toen al beter was dan het eindresultaat vorig jaar. Dat heeft niets te maken met de kwaliteit van de show van vorig jaar, integendeel, maar ik voel vooral dat mijn zelfvertrouwen groter is geworden.”

Het succes van het concept is onmiskenbaar. Heeft het te maken met het feit dat alles tegenwoordig onzeker aanvoelt, en dat wetenschap iets is wat wél zeker is? “Ik betwijfel het. Wetenschap is ook onzeker. Het is geen jukebox, waar je iets insteekt en de waarheid eruit komt. Bovendien gaat wetenschap heel breed en verandert alles heel snel. Elke dag zijn er wel boeiende wetenschapsweetjes, ook het afgelopen jaar. Dat is niet altijd het grote nieuws. Ik heb er doorheen het jaar zo’n 200 verzameld, die ik door mijn persoonlijke filter heb gehaald en waar ik er uiteindelijk een twintigtal van overhoud in de show. Een thema als corona komt niet meer aan bod. Energie en klimaat daarentegen wel. Ik wil aantonen waar het wél goed zit. Het is niet allemaal slecht nieuws. Ik probeer het positief te zien en het nieuws te kaderen met de nodige nuance. Ik ben maar één stem, maar ik wil wel een hoopvolle stem zijn. En nee, ik ben allerminst naïef. Ik probeer een lichtpuntje te zijn.”

Kijken in het heelal

Over hét wetenschapsnieuws van het afgelopen jaar hoeft Hetty niet lang na te denken. “Voor mij zijn dat toch de foto’s die de James Webb-telescoop heeft gemaakt. Ronduit fantastisch. Dat komt ook uitgebreid aan bod in de show. Geweldig hoe we er als mens in slagen om licht dat 9 miljard jaar geleden is uitgestuurd, te doen vallen op een superkleine spiegel en dat het zo’n prachtige foto’s oplevert. Zeker als je weet dat onze zon nog maar 4,5 miljard jaar bestaat. Dat is haast niet te vatten. Het toont nog maar eens aan hoe nietig we zijn.”

Naast de pittige tournee is het voor Hetty ook uitkijken naar Nerdland voor Kleine Nerds, op zaterdag 26 november in de Lotto Arena in Antwerpen. In die familieshow, een uitloper van de podcast met Lieven Scheire, kunnen kinderen uit het publiek vragen stellen aan Hetty en Lieven. Zij proberen die vragen te beantwoorden, al dan niet met fysieke voorbeelden en met behulp van enkele experts. De liveopname van de podcast, op zondag 6 november in Brouwerij St-Bernardus in Watou, is al wekenlang uitverkocht. “We hebben een heel trouwe doelgroep”, merkt Hetty op. “Of het nu een festival is, een theatervoorstelling, scheurkalender of boek… De mensen appreciëren wat we doen. En dat doet ons heel veel plezier!”

Hetty Helsmoortel gaat op zaterdag 29 en zondag 30 oktober in première met ‘Missie 2022’ in de Minard in Gent. Dit najaar is ze nog te zien in Oostende, Roeselare, Torhout en Kortrijk. Volgend jaar treedt ze nog op in Ieper en Brugge. Tickets via www.hettyhelsmoortel.be.