Ook Walter ‘Van Leemhuyzen’ Baele neemt afscheid van Samson & Gert

Wie wordt het nieuwe baasje van Samson? Zaterdag wordt het geheim eindelijk onthuld, nadat Gert Verhulst in april aankondigde dat hij zou stoppen met optreden. Zelfs de medeacteurs weten nog niet wat de toekomst brengt. “Zo neemt de regisseur tijdens de repetities de plaats van de vervanger in zodat er niets zou lekken”, zegt Walter Baele (55), die 20 jaar lang gestalte gaf aan de hyperkinetische gemeentesecretaris Eugène Van Leemhuyzen.

Een shock, zo kwam in april het nieuws binnen dat Gert afscheid zou nemen van Samson. Niet alleen bij de kinderen, maar ook bij de twintigers, dertigers en zelfs veertigers die opgroeiden met het duo. Het einde van een tijdperk. De tickets voor de afscheidsshows vlogen zo snel de deur uit, dat er telkens meér data aan de agenda werden toegevoegd. De teller staat momenteel op 76 shows en honderdduizend tickets. “Het einde was voor mij geen verrassing”, zegt Walter Baele (55), die in de reeks al meer dan twintig jaar gestalte geeft aan de hyperkinetische gemeentesecretaris Eugène Van Leemhuyzen. “Gert had me ooit gezegd dat hij niet als een oude, seniele grijsaard naast een hond wou staan kwetteren en het nog over Marlèneke zou hebben. Dat zou niet meer kloppen. Ik hield er rekening mee dat het nieuws vroeg of laat zou komen. En hij heeft gelijk. Beter zelf van het podium stappen dan dat anderen je er met je rollator van moeten duwen. (lacht) Natuurlijk denk je dan wat er met de andere personages zal gebeuren. Ik denk dat er maar twee of drie mensen het weten. Komende zaterdag, op het einde van de eerste afscheidsshow, wordt duidelijk wie de vervanger van Gert wordt en wat de toekomst brengt. Zelfs wij als acteurs weten nog niets. Tijdens de repetities speelt de regisseur de rol van de vervanger. Gert wil absoluut vermijden dat iemand zijn mond voorbij zou praten, er een lek zou zijn… Vooral Koen Crucke is zeer nieuwsgierig naar de opvolger. Niemand wil iets lossen. Maar Studio 100 kennende zal het nieuws met het nodige respect worden meegedeeld. Het is geen firma die je als een stuk vuil op straat zet. Absoluut niet.”

“Toen ze me vroegen voor Van Leemhuyzen wist ik niet dat Samson zo populair was.” – Walter Baele

Het personage Eugène Van Leemhuyzen kwam in het begin nooit in beeld. Dertig jaar geleden, in 1998, wordt er een gezicht op gekleefd. Herinner je je nog die periode?

“Hans Bourlon belde me: We zitten met een secretaris van de burgemeester. Wat zou je ervan vinden om daar gestalte aan te geven? Maar Samson kende ik enkel via mijn dochter, die toen een jaar of acht was. Ik ben naar een kerstshow geweest en mijn mond viel open. Het was veel groter dan ik dacht. Huge! Ik wist niet dat het zo populair was. Na enkele gesprekken volgde al snel de eerste draaidag in 1998. Nog met Ann Petersen (speelde Jeannine De Bolle en overleed in 2003, red.) en Walter Van de Velde (speelde Octaaf De Bolle, red.). Zo lang geleden, dus.”

Hoeveel eigen inbreng had je in het creëren van dit personage?

“Veel! Ik vond dat de andere personages nogal statisch waren. Veel vertellen, maar weinig dynamiek. Talking heads. Ik wilde een zotte hond in dat kegelspel. Een hyperactieve elastiek die rondsprong van het ene naar het andere. Een antipool op de andere personages. Of ik wist dat het zou aanslaan? Mijn geluk is dat ik vier, vijf jaar les heb gegeven aan kinderen. Ik heb gezien wat kinderen grappig vinden. En dat hoeft daarom niet kinderachtig te zijn. Zeker niet. Samen met Gert Verhulst en Hans Bourlon doken we daarna een verkleedkoffer in en na een halfuurtje hadden we het personage geassembleerd, met de kenmerkende bril en sik.”

Naar verluidt zou je je zelfs geïnspireerd hebben op je eigen dochter.

“De hyperkinetische bewegingen gelukkig niet, want anders ocharme mijn dochter. (lacht) Maar wanneer Van Leemhuyzen triestig is of begint te wenen, dan doe ik in mijn gedachten mijn dochter als kindje na. Ik denk dat ze zich ook wel herkent. En misschien daarom dat de kinderen de gevoelens van de gemeentesecretaris zo geloofwaardig vinden.”

“Wanneer Van Leemhuyzen triestig is, dan doe ik in mijn gedachten mijn dochter als kindje na.” – Walter Baele

Als man van honderd gezichten is Van Leemhuyzen toch je langstlopende personage. Waar plaats je deze figuur in je carrière?

“Geen enkele tv-figuur heb ik zo lang vertolkt. Dat vind ik oké, zolang ik ook nog andere figuren kan en mag spelen. Ik zou het moeilijk hebben, mocht ik bijvoorbeeld enkel maar Marcske van FC De Kampioenen spelen. In Tegen De Sterren Op kon ik een hele rist bekende mensen imiteren, in Brussel Nieuwstraat speelde ik meer dan honderd figuren, en ik had ook nog een vaste rol als buurman Marcel De Neudt in Familie Backeljau en als bejaarde Rosa Vermeulen in het gelijknamige programma. Ik heb kunnen tonen dat ik nog andere dingen kon. (stilte) Trouwens: Samson is het bekendste kinderprogramma óóít op de Vlaamse televisie. Een monument. Daar maak je met trots deel van uit. Dit is mijn visitekaartje. Die figuur zette me op de kaart, door dat personage weten de mensen wat ik doe. Andere acteurs betreuren dat ze altijd gelinkt worden aan één figuur, maar ik zie dat net als een eer. Het is een teken dat de mensen het personage kennen en appreciëren.”

Zorgde Van Leemhuyzen ook niet voor een financiële zekerheid?

“Een acteur heeft niet altijd een makkelijk bestaan, en dat was inderdaad een aangename bijkomstigheid. Die figuur heeft me jarenlang een zeker inkomen gegeven. Zoals door de jaarlijkse kerstshows. Van Leemhuyzen zorgde ervoor dat ik zijstapjes naar het theater kon zetten. Want het zou moeilijk zijn om enkel van mijn theatershows te leven. Als dat nu weg zou vallen? In dit vak leer je om je geen zorgen te maken over morgen. Anders word je zot. (lacht) Ik heb nog nooit geweten wat ik binnen twee, drie jaar zou doen, maar tot nu toe kwam er altijd wel iets. Er is een periode geweest – mijn vrouw was mijn manager en boekhouder, mijn dochter ging naar school – dat het spannender was, dat geef ik gerust toe. Dan vraag je je wel eens af: hoe ga ik dat allemaal betalen. Maar nu werkt mijn vrouw elders en is mijn dochter is het huis uit. Ik maak me geen zorgen.”

“Van Leemhuyzen zorgde ervoor dat ik zijstapjes naar het theater kon zetten.” – Walter Baele

Stel dat het straks eindigt. Wat doet het met je om een figuur in de koffer te stoppen? Zoals je eerder deed met Rosa of Marcel De Neudt?

“Voor mij persoonlijk niet veel. Mocht het worden afgerond, dan weet ik dat ik in die figuur alles heb gegeven wat ik kon. Ik kan er nog dingen mee doen, maar het is nu al een mooi verhaal. Komt er nog iets: zo veel te beter. Is het gedaan: so be it, het is mooi geweest. Ik zou het vooral jammer vinden voor het spelplezier, en in het bijzonder met Walter De Donder. Omdat we een duo waren – hij als burgemeester, ik als zijn secretaris – hebben we heel veel scènes samen gedraaid. En die personages blijven in mijn hoofd zitten. In mei sta ik met Kurt Defrancq weer op de planken als Rose en Modest. Onlangs hebben we een hele dag promofilmpjes moeten opnemen. En ongelofelijk, het was alsof we nooit gestopt waren. Dat zat in de koffer, maar ik kan dat heel snel weer oppikken. En ik heb dat met al mijn personages.”

Over Walter De Donder gesproken. De laatste weken was hij volop in het nieuws als kandidaat-voorzitter bij CD&V.

“Voor ons was dat geen verrassing. We kennen Walter al jaren als politicus, als de échte burgemeester van Affligem. Met de Samsonploeg kennen we zijn standpunten, weten we hoe geëngageerd hij is, ook ten opzichte van zijn partij. Dat hij kandidaat-voorzitter was: dat kwam niet uit het niets. Het enige waar ik me zorgen over maakte, is hoe hij de bijna honderd shows zou combineren met de agenda van een toppoliticus. Maar het is anders uitgedraaid.”

Ik herinner me wel het vervreemdend beeld dat hij in zijn kostuum van Samson-burgemeester een reactie moest geven op de brandstichting in Bilzen.

(zucht) “Sommigen zaten erop te azen om hem voor schut te zetten. Op de presentatie van het allerlaatste liedje van Samson en Gert kreeg hij een microfoon onder de neus geduwd en kon hij niet anders dan reageren. De truken van de foor, daar zaten andere bedoelingen achter. Zeker weten. Voor ons, en ook voor hem, was het interessant om te zien hoe bepaalde mechanismen in werking treden wanneer je je op het hoogste politieke niveau betreedt. Hoe hij weggezet werd als een rechtse politicus, hoe uitspraken geknipt werden, hoe er aan touwtjes getrokken werd. Zolang je braaf bent en je koest houdt in een klein dorpje, is er geen probleem. Gardez-vous als je hogerop mikt. Dan moet je goed op je tellen letten. Dat heeft hij geleerd.”

Terug naar Samson: het aantal optredens staat momenteel op 76, en soms moet je driemaal daags op het podium. Best dat je een geoefend atleet bent.

“En ik heb dan nog de eer om elke show de Leemhouse tedoen, een dans waarin Van Leemhuyzen wild tekeer gaat. (lacht) Het is topsport, dat kan niet door een dikzak gespeeld worden. Je moet niet met overgewicht aan de start komen. Toen Koen Crucke nog zwaar was, werd hij soms ziek omdat het te zwaar werd. Zijn stem begaf het, hij werd misselijk… Voor dit werk moet je goed in vorm zijn.”

Dreig je het niet na show nummer 50 beu te raken?

“Neen. Al de bezoekers hebben hun dag vrij gemaakt, keken ernaar uit en hebben er financieel een inspanning voor gedaan. Dan moet je het beste van jezelf geven. Dat heb ik altijd voor ogen gehouden. Of het nu de première of de 50ste show is. Daarom begrijp ik de topvoetballers niet als ze tijdens een wedstrijd al eens wat over het veld sloffen. (windt zich op) Al die supporters betalen stukken van mensen om je te zien en dan doe je nog niet de minste moeite! Dat zouden wij als acteurs eens moeten proberen. Stel je voor: vandaag heb ik geen zin in die Leemhouse, ik zal er wel een wals van maken.”

Je bent 55. Raak je nooit die pruiken en lijm beu?

(lacht) “Ja, lijm smeren op mijn gezicht, dat begint me steeds meer te irriteren. Niet letterlijk, maar figuurlijk. Nog eens dat baardje van Van Leemhuyzen, nog eens die col op mijn kin. (kreunt) Mijn vel heeft al wat meegemaakt. Voor de reeks Wij van België, waarbij ik prins Filip speelde, zat ik 60 (!) draaidagen ongeveer 4 uur per dag bij de shminkster. Met een masker op het gezicht, waardoor ik amper kon ademen. Dan was ik blij dat ik eens journaliste Greet De Keyser kon spelen. Die heeft gelukkig geen baard of snor. (lacht) Ik heb een zeer goeie huid, dat is mooi meegenomen. Na Brussel Nieuwstraat, waarin ik honderd figuren speelde, wilde ik van een schoonheidsspecialiste weten wat er nog van mijn vel overbleef. Ze was verbaasd hoe intact het was. Impeccable! Sommigen zijn allergisch voor baardlijm of contactlenzen, maar daarin heb ik geluk. Maar nu eerst nog 76 keer de sik van Van Leemhuyzen opkleven.”

>> Wie wordt de opvolger van Samson en Gert? Volg zaterdag de bekendmaking en de eerste reacties op www.kw.be.