‘Wij Gwij Popinjay’ van kunstenaar Tom Bogaert waakt deze zomer over Watou tijdens Kunstenfestival

Tom Bogaert en Pol Cauwelier in de kooi. © LB
Laurie Bailliu
Laurie Bailliu Medewerker KW

Kunstenfestival Watou 2022 zet dit jaar in op interactie tussen dorp en kunstenaars en de focus ligt op werk in situ. Deze editie kreeg de titel ‘Sense of Place’ en zal nieuw werk bevatten uit het onderzoekstraject Patchwork 2021. Kunstenaar Tom Bogaert zakte vorige zomer vanuit Rome af naar Watou om deel te nemen en presenteert deze editie zijn werk ‘Wij Gwij Popinjay’.

Het initiatief Patchwork nodigt jonge en oudere kunstenaars uit alle disciplines uit om samen na te denken hoe de volgende edities van Watou eruit kunnen zien. Vorig jaar werd de eerste open call hiervoor gelanceerd, maar liefst 145 kunstenaars uit binnen- en buitenland stelden zich kandidaat voor Patchwork. De jury selecteerde 30 kandidaten en deze kunstenaars kampeerden afgelopen zomer in het dorp, gingen in dialoog met de inwoners en dompelden zich onder in het festival dat die zomer plaatsvond. De Patchworkers dienden voorstellen in, waarna een jury een 20-tal projectideeën selecteerde.

Misschien liggen de wortels van mijn artistieke carrière wel in Watou – Tom Bogaert

Kunstenfestival Watou 2022 zet dit jaar in op interactie tussen dorp en kunstenaars, en dat heeft kunstenaar Tom Bogaert begrepen. Als Patchworker zakte hij vorig jaar van Rome af naar Watou om er te kamperen. “Vroeger deed ik met mijn moeder de jaarlijkse pelgrimstocht naar het Kunstenfestival. Misschien liggen de wortels van mijn artistieke carrière wel in Watou”, vraagt kunstenaar Tom Bogaert zich af. Hij groeide op in Jabbeke en verliet België op zijn dertigste. Na omzwervingen in Centraal-Afrika, Zuidoost-Azië en Noord-Amerika, verhuisde hij twee jaar geleden, voor de liefde, met zijn partner naar Rome. “Eigenlijk ben ik jurist van opleiding en werkte ik lange tijd in de vluchtelingensector. Na een 15-tal jaar maakte ik de stap om volledig voor de kunst te gaan. Ik heb nog steeds geen spijt van mijn keuze en de zomer van ’22 wordt intens met Watou en mijn deelname aan Documenta 15 in Kassel, Duitsland.”

Staande wip

Ook de open call van Patchwork sprak Tom aan. “Kamperen op een voetbalveld naast een ontmoetingscentrum in een dorp dat kunst ademt. Het was fascinerend om te zien hoe het dorp tot rust kwam na een dag Kunstenfestival en hoe rond 10 uur ‘s morgens weer op gang kwam.. Naast het nadenken over de toekomst van Kunstenfestival Watou samen met inspirator Koen Vanmechelen en andere kunstenaars, konden we ook nadenken over onze eigen creatie”, vertelt Tom. Momenteel werkt Tom zijn concept uit, met behulp van lokale ondernemers.

In september was ik te gast op de laatste schieting van het seizoen. Ik werd er warm onthaald en ingeleid in de regels, rituelen, vereiste vaardigheden en geschiedenis van de handboogsport

De staande wip schuttersgilde Sint-Sebastiaan bevindt zich op het domein van CO De Bollaard waar de kunstenaars in het kader van Patchwork enkele dagen kampeerden. “De 30 meter hoge wip fascineerde me vanaf dag één. In eerste instantie komt het participatieve karakter van dit project tot uiting doordat er een echte intense samenwerking is met het bestuur en de leden van schuttersgilde Sint-Sebastiaan. In september 2021 was ik te gast op de laatste schieting van het seizoen. Ik werd er warm onthaald en ingeleid in de regels, rituelen, vereiste vaardigheden en geschiedenis van de handboogsport. In de namiddag mocht ik als tijdelijk erelid een aantal keren zelf schieten. Ik raakte geen enkele keer doel, maar kreeg toch een ‘vogel’ mee als aandenken”, zegt Tom.

Watou Kop

Gebaseerd op Watou-gerelateerde foto’s van gezichten, die Bogaert vond op internet, maakte hij een gecompileerde universele ‘Watou Kop’. “Hier gaat het eigenlijk om onvrijwillige participatie in de zin dat de mensen achter de gezichten geen expliciete toestemming geven voor het gebruik ervan. Dit duidt op de vele groeiende privacykwesties op sociale media. De Kop wordt gemonteerd op de ‘staande wip’ van de handboog van de schuttersgilde Sint-Sebastiaan’ op het terrein van OC De Bollaard.”

Lokale hulp

Om zijn project te realiseren, klopte Tom aan bij enkele lokale ondernemers. “Tijdens het Patchwork debat in de Parochiezaal van Watou leerde ik Marleen Baelde van het metaalbewerkingsbedrijf Made in Inox uit Watou kennen. Enkele maanden later bezocht ik haar bedrijf en hadden we het over de mogelijkheden tot samenwerking. Ik bezocht ook ‘De Smesse’ van Marc Steeland die de bestaande wip in Watou bouwde en installeerde. “Beide bezoeken brachten me onschatbare technische en praktische informatie bij. Er werd mij ook aangeraden om De Kop demonteerbaar te maken om deze bij ‘officiële’ schietingen van de gilde te kunnen vervangen door de originele opstelling”, vertelt Tom;

“Als lokale ondernemer willen ze zeker onze bijdrage leveren aan het dorp. Met een 8-tal kunstenaars hadden we contact of we hen konden helpen bij de uitwerking van hun project en met Tom zat het onmiddellijk goed. Aan de tweedehands kooi zullen we enkele aanpassingen uitvoeren”, klinkt het bij Marleen Baelde en Pol Cauwelier van Made in Inox.

Wij Gwij Popinjay

Naast De Kop transformeert Bogaert voor Kunstenfestival Watou ook een kooi en perche om tot kapel. “De nieuwe kapel wordt geïnstalleerd in de buurt van de bestaande wip. De Kapel zal fungeren als hoofdlocatie voor alle publiek-gerelateerde activiteiten van dit project.”

Het werk kreeg de naam ‘Wij Gwij Popinjay’. “Veel bezoekers en bewoners voelen zich intens en persoonlijk verbonden met het kunstenfestival. Iedereen is curator en kunstenaar in het diepst van hun gedachten. Er wordt veel verwezen naar Gwij Mandelinck, de legendarische oprichter van Kunstenfestival Watou. Gwij klinkt ook als gewei. Staande wip handboogschieten wordt ‘Popinjay’ genoemd in het Engels.”

Nieuw dit jaar voor het Kunstenfestival Watou is dat een stukje nieuwe poëzie gekoppeld wordt aan de werken. Voor Wij Gwij Popinjay zal Anne Provoost een gedicht schrijven.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier