Brugse Josine Vandenberghe (87) krijgt eerste expo met haar tekeningen: “Het geheim zit in de ogen. Als je die goed tekent, heb je een geslaagd portret”

De coronapandemie had in seniorenresidentie Vivaldi in Brugge een gunstig bijeffect: Josine Vandenberghe portretteerde er al haar medebewoners en krijgt nu op haar 87ste haar eerste eigen expo.

Ze is er nooit echt mee naar buiten gekomen, maar Josine Vandenberghe tekent eigenlijk al haar hele leven. “Omdat ik zo mooi kon tekenen, werd ik door al mijn klasgenootjes gevraagd om iets in hun poëziealbummeke te zetten”, glimlacht ze met haar stralende blik.

Brusselse politie

Ondanks die artistieke aanleg werd ze sociaal assistente. “Ik wou naar de academie, maar mocht niet van thuis. Mijn ouders zagen daar geen toekomst voor mij. En dus werd ik dan maar sociaal assistente. In ’58, het jaar van de Wereldtentoonstelling, mocht ik aan de slag op de dienst kinderbescherming van de Brusselse politie. Waarom Brussel? Ik wou zo ver mogelijk weg van huis, en doordat mijn moeder Frans sprak, was ik perfect tweetalig”, aldus Josine.

Ze groeide op aan de Damse Vaart. “Ik heb daar leren zwemmen, en dat doe ik nu nog steeds. Drie keer per week, om zeven uur ‘-’s ochtends. Daarnaast ga ik elke dag minstens een uurtje wandelen. Ik ben iemand die altijd bezig moet zijn: de dag dat ik stop met tekenen, is het wellicht met mij gedaan.”

Avondles aan academie

Later volgde Josine alsnog haar passie: bijna dertig jaar lang volgde ze avondles aan de academie, eerst in Brugge en daarna in Eeklo. “Ik ben daarmee gestart toen mijn jongste een jaar of twaalf was. In vier jaar tijd kreeg ik vier kinderen, en daarna nog eentje. Ik heb ook veertien kleinkinderen en tien achterkleinkinderen”, vertelt Josine.

Ze is in de wolken wanneer ze over haar nageslacht spreekt. “Mijn kleinkinderen dragen mij op handen. Toen ze nog klein waren, kregen ze een tekenboekje van mij en dan nam ik ze mee naar Damme. Een aantal van hen is blijven tekenen.”

Coronachallenge

Zo is het ook begonnen met die portretten: haar kleindochter Alice belde haar tijdens de lockdown op met een leuke coronachallenge. “Als we elkaar niet mogen zien, sturen we elkaar toch gewoon een zelfportretje, oma. Jij kunt dat zo goed.” Het eindigde met een vijftigtal portretten van alle medebewoners van Josine.

“Het geheim zit hem in de ogen”, toont ze. “Als je de ogen goed hebt, dan heb je een goed portret. Dit is bijvoorbeeld mevrouw Bonte, van het Brugse veilinghuis. Van die mevrouw daar ben ik de naam even kwijt, maar ’t is een hele lieve. Ze vroeg om ook eentje van haar man te maken. En zo is de bal aan het rollen gegaan.”

Visartpark

Ondertussen zijn er al enkele van haar modellen overleden, hun portret kreeg een plekje in de inkomhal. “In het leven kom je natuurlijk niet met iedereen even goed overeen, maar met bepaalde mensen creëer je toch een band en dan doet het pijn als ze vertrekken. Zoals bij Victor: in drie dagen was hij weg, niemand hier had dat zien aankomen. Victor en ik zaten altijd naast elkaar aan tafel”, klinkt het.

Ondertussen tekent Josine op haar 87ste nog alle dagen. “Vaak zet ik mij ’s avonds op een bankje in ’t Visartpark en dan teken ik de bomen. Ik ben zot van bomen”, vertelt ze. “Of ik neem de trein naar Gent en teken de landschappen die voorbijglijden. Een therapie is dat niet, neen. Ik heb geen therapie nodig.”

Kerstkaartjes

Josine heeft in haar leven honderden tekeningen, etsen en schilderijen gemaakt, maar heeft daar nooit iets van verkocht. “Ik schonk ze liever weg. Van mijn aquarellen maakte ik kerstkaartjes”, zegt ze. Ook die expo vond ze eerst niet zo’n goed idee. “Ik sta niet graag in het centrum van de belangstelling”, aldus Josine.