Maandag heeft een Kortrijkse delegatie in Brussel het bidbook voor de kandidatuur van Culturele Hoofdstad van Europa 2030 ingediend. Schepen van Cultuur Axel Ronse (N-VA) zwaaide zijn team uit aan Kortrijk station. “Als het ons lukt, hoop ik dat het dossier kan loskomen van de politiek.”
Vandaag was het D-day voor alle Belgische kandidaat-steden die in 2030 Culturele Hoofdstad van Europa willen worden. Zo dienden Sint-Jans-Molenbeek, Gent, Leuven, Namen en ook Brugge en Kortrijk hun bidbook in bij het departement cultuur van de Federatie Wallonië-Brussel (FWB).
Voor Axel Ronse (N-VA) was deze inzending misschien wel zijn laatste grote wapenfeit als schepen van Cultuur. Na de lokale verkiezingen op 13 oktober kan de culturele portefeuille in andere handen overgaan. “Sinds het begin van mijn termijn als schepen lag de Kortrijkse kandidatuur op mijn plank. Ik heb van meet af aan gezegd dat we het dossier moesten depolitiseren, dat politici in zulke zaken eerder passagiers moeten zijn. Als ik na de verkiezingen geen cultuurschepen meer ben, ga ik mij sowieso inzetten in een klein deelproject.”
Anarchistische fase
In de ‘anarchistische fase’ van het dossier werden andere steden uitgenodigd uit die ervaring hadden met de werking en criteria van de wedstrijd. “In die eerste periode hebben we vooral geluisterd. Zo hebben we gekeken hoe Leeuwarden, Bergen, Brugge en Rijsel hun kandidatuur hadden verzilverd, of waarom Eindhoven er niet in geslaagd was om de hoofdstad te worden.”
“Als ik na de verkiezingen geen cultuurschepen meer ben, ga ik mij sowieso inzetten in een klein deelproject”
Een van de lessen die het Kortrijkse team trok was dat Europa niet langer op zoek was naar grandeur of de culturele grand cru. “Nu is er minder focus op infrastructuur, en maken kleinere, minder bekende steden meer kans. In je kandidatuur is vandaag een maatschappelijk relevant thema belangrijker. Bergen speelde zo in op de relatie tussen technologie en stadsontwikkeling.”
“De idee dat je enkel maar hoeft te focussen op dat ene jaar als Culturele Hoofdstad is ook verdwenen. Het accent ligt nu op het langetermijndenken, waarbij je verder moet kijken dan cultuur en ook zorg, jeugd of onderwijs onder de loep moet nemen. Ik hoop overigens dat onze kandidatuur Kortrijk extra sexy maakt voor jongere cultuurliefhebbers, en vooral deze die op zoek zijn naar een nieuwe woonplek.”
“Ik hoop dat onze kandidatuur Kortrijk extra sexy maakt voor jongere cultuurliefhebbers, en vooral deze die op zoek zijn naar een nieuwe woonplek”
Na die eerst fase startte de Kortrijkse cultuurdienst Durf 2030 op, een ‘open call’ naar organisaties en verenigingen om mensen en gemeenschappen te betrekken die anders moeilijk te bereiken zouden zijn. Met ‘mentaal welzijn’ koos het team, voorgezeten door coördinator Jolle Desloover, ook voor een breed gedragen en actueel thema.
“Onze streek is qua werkijver bij de beste van de Europese klas, maar strompelt op vlak van mentaal welzijn helemaal achteraan. Europa wil een thema zien waar de stad of streek die het aanbrengt nog mee worstelt, maar tegelijk de ambitie heeft om die worsteling te winnen. We willen mentaal welzijn aanpakken door in te zetten op kunst, creativiteit en verbeelding. Dat klinkt filosofisch en als een grote uitdaging, maar dat is net het idee. De middelen die Europa ons kan geven, zou Kortrijk van A naar B kunnen brengen.
Bidbook
Als laatste horde was er de samenstelling van het bidbook, waar Tom Hillewaere, in 2022 aan het roer van de spektakelmusical ‘1302’ op de verlaagde Leieboorden, als projectleider meer dan zijn hand in had. “Dat bidbook bestaat uit veertig vragen, die gaan van de reden waarom Kortrijk de volgende Culturele Hoofdstad van Europa moet worden, over hoe we plannen om experimentele kunst aan traditie te koppelen, tot wat onze langetermijnambities en het concept van ons programma zal zijn.”
“Europa wil een thema zien waar de stad of streek die het aanbrengt nog mee worstelt, maar tegelijk de ambitie heeft om die worsteling te winnen”
Wat de inhoud van de Kortrijkse antwoorden betreft, is het team voorlopig nog gebonden aan een non-disclosure. “Maar de grote lijnen kan ik wel vertellen. Onze baseline is ‘Just Durf’. We willen van onze kandidatuur ook een streekverhaal van maken. Niet enkel Kortrijk, maar gans Zuid-West-Vlaanderen zou betrokken worden in het project. Zelf ben ik bijvoorbeeld nooit zo onder de indruk geweest van een cultureel evenement als van de Kunstbiënnale Sint-Denijs City. Die troef moeten we uitspelen.”
In tegenstelling tot kandidaten uit een verder verleden legt Kortrijk geen nadruk op infrastructuur. “We hebben het nieuw museum ‘Abby’, de renovatie van de Schouwburg en de Budatip-droom, dat wel, maar een groot project als het concertgebouw in Brugge in 2002 is niet in ons bidbook opgenomen.”
Tussen 21 en 23 oktober moet de Kortrijkse delegatie het bidbook in Brussel gaan verdedigen. Midden november wordt dan de preselectie bekendgemaakt. Omdat er zes Belgische kandidaturen zijn, kunnen er twee tot vier steden doorstoten naar de volgende ronde, al is die selectieprocedure niet in steen gebeiteld. In de zomer van 2025 weten we of Kortrijk de Culturele Hoofdstad van Europa wordt. “Die titel zal ook naar een Cypriotische stad en een stad uit een kandidaat-lidstaat gaan. Er zullen dus sowieso drie Culturele Hoofdsteden van Europa zijn in 2030.”
“De titel zal ook naar een Cypriotische stad en een stad uit een kandidaat-lidstaat gaan. Er zullen dus sowieso drie Culturele Hoofdsteden van Europa zijn in 2030”
“Nu, Als het ons lukt, hoop ik dat het dossier kan loskomen van de politiek. Tussen 2025 en 2030 zal alles wat in het bidbook staat, uitgewerkt worden, onder leiding van een curator. Als we het niet worden, is het ook niet de bedoeling het kind met het badwater weg te gooien. Het bidbook zal in de mate van het mogelijke hoe dan ook in de praktijk gebracht worden.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
