Kortrijk treedt in de voetsporen van de beroemde Kortrijkse Amerikaan George Washington

Peter Deprez van Viva Sara Kaffee, auteur Johan Cloetens en schepen van Cultuur Axel Ronse.© Ludo Ostijn
Peter Deprez van Viva Sara Kaffee, auteur Johan Cloetens en schepen van Cultuur Axel Ronse.© Ludo Ostijn
Peter Van Herzeele
Peter Van Herzeele Medewerker KW

Vanaf 21 mei tot eind oktober wordt de Kortrijkse Amerikaan George Washington (nee, niet de president) in de kijker gezet. Hij woonde 25 jaar in Kortrijk en was fotograaf, uitvinder, ondernemer en zakenman.

Een audiowandeling, een tijdelijke openluchttentoonstelling en een unieke ‘George 1871’ vertellen in ‘A cup of George’ het verhaal van de Kortrijkse ondernemer die Amerikaan werd en oploskoffie en later instant bouillon op de wereldkaart zette. Zijn levensverhaal leest als een roman.

George Washington als zakenman.© gf
George Washington als zakenman.© gf

De insteek van het project kwam van Bruggeling Johan Cloetens, die sinds geruime tijd in Kortrijk woont. Hij houdt van muziek, cultuur en historie en werkte voor toneel, radio en televisie. “Tijdens de lockdown vroeg ik me af of er beroemde Kortrijkzanen waren die het gemaakt hadden. Ik botste op de Amerikaan George Washington, die in Kortrijk bleek geboren te zijn. Het begon dus met nieuwsgierigheid. Coronatijd en de vondst van zijn geboorteakte waren het startschot”, vertelt Johan.

Bijzonder leven

“Was George C. Washington nu een Kortrijkzaan, of toch een Engelsman, Brusselaar of Zuid-Amerikaan? Ik bereisde virtueel de States, Guatemala en Nieuw-Zeeland en vond links naar onder meer Paul Simon, Isabella Rosselini en de Kortrijkse ondernemende dames Tant, Nys, Van Nieuwenhuyse. Het verhaal begon steeds meer een fascinerend beeld te schetsen van Kortrijk in de 19de eeuw en de drang naar het nieuwe rond de eeuwwisseling. Intrigerend, verrassend en verrijkend. Verbazingwekkend dat niemand eerder ging spitten naar dit bijzondere leven van een ondernemende Kortrijkzaan.”

Reclame in de New York Times.© gf
Reclame in de New York Times.© gf

Het is een verhaal van wijdvertakte familiebanden, van migraties, van ondernemingen, experimenten met fotografie en uitvindingen, tegenslagen en successen. Een audiowandeling, een tijdelijke openluchttentoonstelling en een unieke ‘George 1871’ koffie vertellen in ‘A cup of George’ het verhaal van deze Kortrijkse ondernemer. De wandeling leidt je langs 17 plaatsen waar hij opgroeide en geschiedenis schreef. Suzy Hendrikx, voormalig Amerika-correspondente van het VTM Nieuws, leende haar stem voor de 17 verhalen. Het succesverhaal van George Washington loopt verder in een tijdelijke openluchttentoonstelling op de Grote Markt. De tentoonstelling toont zijn levensverhaal in beeld.

George Washington zwengelde de commerciële productie van instantkoffie aan

George Washington werd geboren in Kortrijk op 20 mei 1871, nu 150 jaar geleden. Hij had een Britse vader en een Belgische moeder. Washington groeide op in Brussel en studeerde scheikunde aan de universiteit van Bonn in Duitsland. In december 1895 trouwde hij met de Kortrijkse Angeline ‘Lina’ Van Nieuwenhuyse. Zij had een Belgische vader en een Britse moeder. Het koppel kreeg drie kinderen: Louisa, Irene en George Jr.

26 patenten

Al van in zijn jeugd bewijst George Washington zich als een begaafde en ondernemende jongeman. Van zijn vader erft hij een bijzondere interesse voor technische innovaties, in het bijzonder fotografie. Hij is lid van de Société Photographique de Courtrai en demonstreert er een procedé voor afdrukken met lampenzwart. Technische nieuwigheden bedenken wordt zijn ding. Uiteindelijk zet hij minstens 26 patenten op zijn naam, op het gebied van petroleum- en gaslampen, fotocamera’s en voedselverwerking.

Na WO I werd de koffie hergelanceerd voor het publiek met de slogan ‘Went to War! Home Again’. Advertentie uit de New York Tribune van 22 juni 1919.© gf
Na WO I werd de koffie hergelanceerd voor het publiek met de slogan ‘Went to War! Home Again’. Advertentie uit de New York Tribune van 22 juni 1919.© gf

Samen met zijn zoon George richt vader Jean in Laken de Société Anonyme LA Washington op, een fabriekje voor petroleum- en gaslampen dat onmiddellijk succesvol is. Het bedrijf brandt echter uit en Jean bouwt een nieuwe fabriek in gewapend beton. De lampen van George blijven succes en hij krijgt een aanbieding om een bedrijf op te starten in New York. In oktober 1897 emigreerden de Washingtons met hun kinderen naar New York, waar zij zich vestigden.

Naar Guatemala

De G. Washington Lighting Company komt er, maar het klikt niet met zijn financiers. In 1905 verkoopt hij zijn patenten. George vertrekt met zijn vrouw, drie kinderen en zijn zus naar Guatemala. Wanneer ook de tweede lampenfabriek uitbrandt, vertrekt Jean ook naar Guatemala, waar zoon George inmiddels een koffieplantage huurt. George installeerde er het eerste irrigatiesysteem van het land.

G. Washington Coffee Company was het eerste bedrijf dat oploskoffie als massaproduct op de markt bracht

Daar krijgt George de idee van oploskoffie. Zijn geïmproviseerd labo wordt door een aardbeving vernietigd, maar in New York zet hij de productie van instantkoffie op punt.

Al in 1909 brengt George Washington Red E Coffee, een woordspeling op ‘Read-y’, op de markt. Het bedrijf om de oploskoffie te produceren, de G. Washington Coffee Company, werd in 1910 opgericht. Het was het eerste bedrijf dat oploskoffie als massaproduct op de markt bracht. George is een meester in marketing en in korte tijd wordt zijn oploskoffie een groot succes.

A Cup of George

De Eerste Wereldoorlog betekent het hoogtepunt in de productie van oploskoffie. In 1917 stappen de VS in de oorlog. Eén ding is onontbeerlijk: koffie, letterlijk een bakje troost in de hel van de oorlog. Door de toestand in de loopgraven en chemische wapens zoals mosterdgas is het bijna onmogelijk om op traditionele wijze koffie te zetten. “Coffee was seen as being valuable to soldiers because of the caffeine boost it provided.” De firma maakte veel reclame in de kranten van New York en op de radio. In mei 1918 werd Washington tot Amerikaan genaturaliseerd. Het leger koopt alle oploskoffie op en in oktober 1918 produceert G. Washington 37.000 pond oploskoffie per dag. Soldaten noemen het ‘a cup of George’.

Amerikaanse militairen genieten van een warme kop koffie in een hut van het Leger des Heils in New York, circa 1918.© Getty Images
Amerikaanse militairen genieten van een warme kop koffie in een hut van het Leger des Heils in New York, circa 1918.© Getty Images

Het succes van zijn bedrijf maakte hem puissant rijk, waardoor hij in een landhuis in Brooklyn kon wonen. In 1927 verhuisde George met zijn bedrijf naar New Jersey. Hoewel het koffiemerk al niet meer wordt gebruikt sinds 1961, wordt Washingtons naam nog steeds gebruikt door G. Washington’s Seasoning & Broth, dat instant bouillon op de markt brengt, gemaakt in 1937: een recept van George zelf.

Instant bouillon

De gedehydrateerde bouillon wordt in 1939 voorgesteld op de Wereldtentoonstelling van New York als de ‘Soup of Tomorrow’. Opnieuw is het de oorlog die het succes versnelt. Het product vervangt bouillonpasta en wordt een vast ingrediënt van het zogenaamde K-rantsoen. Hert product is tot op vandaag nog te koop. In 1943 werd G. Washington Coffee Company verkocht aan American Home Products. George Washington overleed op 29 maart 1946. De laatste directe afstammeling van George, zijn kleindochter Mimi, is in de zomer van 2020 overleden.

De wandeling loopt langs het kanaal Bossuit-Kortrijk, het historisch hart van Kortrijk, de Veemarkt en het Schouwburgplein.

De tentoonstelling staat opgesteld op de Grote Markt aan Viva Sara Kaffee.

Viva Sara Kaffee brengt speciaal voor deze herdenking een unieke koffie uit Guatemala op de markt: George 1871. Een wandelgids is beschikbaar bij de Dienst Toerisme. De wandeling kan ook met een gids geboekt worden bij de Kortrijkse Gidsenkring.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier