Erotische prenten van Holderius uit Ruiselede komen in De Traagheid in Tielt tot leven

Joris Nuytten: "Mijn grootvader was een bijzonder man : niet alleen een professor en directeur van het Rijksstation voor Plantenziekten, maar ook een begenadigd kunstenaar." © Foto LVA
Lieven Vancoillie

Liefde en erotiek: onlosmakelijk zijn ze op woensdag 14 februari verbonden met Valentijnsdag. In De Traagheid van Gilberte Watté loopt tot half maart een wel heel bijzondere tentoonstelling: erotische tekeningen van Holderius, of beter Jan Van Holder. “Net als ik groeide mijn grootvader op in Ruiselede”, zegt Joris Nuytten (52), die nog eens naar de regio Tielt kwam om de expo te promoten.

“We werden als kind bij de grootvader-babysit wel eens in Deurle gedropt”, zegt kleinzoon Joris Nuytten, die in Ruiselede opgroeide, school liep aan het college in Tielt en later via Antwerpen in Nazareth terecht kwam. “Grootvader was toen vaak aan het tekenen. Hij was een heel humoristisch en zachtaardig man. Hij overleed toen ik 15 jaar jong was.” Maar wie was die Jan Van Holder, die eredirecteur was van het Rijksstation voor Plantenziekten en in zijn vrije tijd kunstenaar Holderius was? Die naast tekeningen van planten en cellen ook sensuele vrouwenlichamen stijlvol tekende en portretteerde. “Zijn kunst hing ook bij ons thuis.Na verloop van tijd let je daar minder op en worden die deel van het interieur, van het behang.”

Interesse voor Latijn

De bijna dag op dag 110 jaar geleden geboren Jan Van Holder – op 12 februari 1908 in Ruiselede – was de jongste zoon van een doktersgezin. “Ik vernam dat hij met zijn vader vaak op ziekenbezoek op het platteland bij de boerenmensen ging. In zijn jeugdjaren hebben het leven en lijden op het platteland grote indruk op hem gemaakt.” De jonge Jan kende een turbulente schoolperiode. “Zes jaar moderne humaniora in vijf scholen: Oostende, Tielt, twee scholen in Gent en Poperinge.”

Verder volgde hij nog een cursus Latijn. “Hij had wel een voorliefde voor kunst, want hij werd vrije student in de letterkunde en de kunstgeschiedenis“, zegt kleinzoon Joris. “We hebben kunnen reconstrueren wat zijn grote ideaal was: kunstenaar-landbouwer worden. Op het hof van zijn vader wilde hij zo graag door het leven gaan als kunstenaar en zijn brood verdienen met bloemen telen. Uit die periode dateren zijn eerste schilderkunstwerken.”

Erotische prenten van Holderius uit Ruiselede komen in De Traagheid in Tielt tot leven

Jan Van Holder trouwde in 1934 en kreeg twee dochters: Katelijne was de moeder van Joris Nuytten. Daarna trok hij weer naar de universiteit, werd professor en werkte op het ministerie van Landbouw en werd later directeur van het Rijksstation van Plantenziekten. “Bloemen- en orchideeënmotieven zullen heel zijn leven in zijn schilderkunst blijven doordringen.”

BIO

Privé

Joris is de zoon van gepensioneerd huisarts Michiel Nuytten en wijlen Katelijn Van Holder. Hij heeft nog een broer Piet en een zus Anja. Hij groeide in Ruiselede op.

Opleiding en loopbaan

Hij volgde les aan het Sint-Jozefscollege in Tielt en trok daarna naar Antwerpen om er hogere studies projectontwikkeling te volgen. Hij bleef even in Antwerpen hangen, werkte voor Barco in Kortrijk en verhuisde in 1991 naar Nazareth, waar hij op vandaag meubelmaker is. Hij volgde vroeger ook les aan de kunstacademies van Tielt en Deinze.

In 1951 hield hij een eerste tentoonstelling. “Daarna volgden er nog tientallen. De laatste retrospectieve had plaats in 1993. De naam Holderius verwijst ontegensprekelijk naar zijn achternaam en naar zijn interesse voor wetenschap en Latijn. Het is opvallend dat zijn ijver voor het creëren van kunst met de jaren groter werd. Het succes dat hij daarmee oogstte, was omgekeerd evenredig met de nederigheid waarmee hij zijn kunst promootte.”

Naakt vrouwenlichaam

Pas later werden ook erotische en sensuele tekeningen gevonden, waarin het naakte vrouwenlichaam centraal staat. “Zijn kunst wordt gekenmerkt door nauwkeurige observatie, fijnzinnige humor en spot, door een originele levensvisie”, zegt kleinzoon Joris. “Hij is ook technisch begaafd. Mijn grootvader toonde in zijn werken vaak het absurde en idiote van bepaalde levenssituaties en tezelfdertijd weet hij er sympathie voor op te wekken.”

Erotische prenten van Holderius uit Ruiselede komen in De Traagheid in Tielt tot leven

Jan Van Holder werd in 1975 tot het emiraat toegelaten. “Hij wijdde zich toen nog meer aan zijn toenemende artistieke activiteiten. Ik vernam van mijn vader dat hij weinig het huis uit ging en meestal aan zijn tekentafel werkte.” Toch was er ook een kanttekening. “De fysische handicap die hem sinds de oorlog plaagde en die hij jarenlang droeg, werd alsmaar erger. Ondanks die problemen bleef hij wel de vaardigheid behouden. Toen hij 70 werd, begon hij zelfs nog te experimenteren met het boetseren van klei en het maken van kunstwerken in glazuur.” Tot veertien dagen voor zijn overlijden, op 2 december 1980, bleef hij actief als kunstenaar.

“Zijn kunst wordt gekenmerkt door nauwkeurige observatie, door fijnzinnige humor en spot”

Dat Joris Nuytten met het werk van zijn grootvader Holderius in De Traagheid in de Krommewalstraat terecht kwam, is niet toevallig. “Ik was vroeger onder meer bevriend met Veerle Windels, die meter is van De Traagheid. Ik sprak haar eens aan over het werk van mijn grootvader en zo rijpte het idee om hier met valentijn werk van hem tentoon te stellen. “Zijn kunstwerken zijn vaak een verlengstuk van wat hij beroepshalve deed. Plantkunde staat in meerdere werken centraal. Hij was ook voor op zijn tijd.”

Erotische prenten van Holderius uit Ruiselede komen in De Traagheid in Tielt tot leven

Tentoonstelling in De Traagheid loopt nog tot half maart

Tekeningen van Jan Van Holder of kunstenaar Holderius, die eerder met planten en cellen (natuurkunde) te maken hebben, worden tentoongesteld in de ruimte met boeken in De Traagheid in de Krommewalstraat. In het kader van Valentijnsdag worden de eerder erotische of sensuele tekeningen dan weer in het restaurant uitgehangen. “Het kan de start van iets heel moois worden”, zegt Joris Nuytten, die refereert naar de plannen van een kunstboek en een tentoonstelling in Deurle, het dorp waar zijn grootvader laatst woonde.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier