Sinds november heeft dé Academie afdeling ‘beeldende en audiovisuele kunsten’ in alle stilte een nieuwe directeur. Na het onverwachte vertrek van Koen Verhaeghe en de ad interim-passage van Greet Carlé komt Els Vermandere als uit het niets opgedoken om de ‘beeld’-opleidingen verder vorm te geven.
Wanneer we de nieuwe directeur voor het eerst coronaveilig ontmoeten, zit Els Vermandere (53) aan haar bureau achter ‘het aquarium’ van het onthaal. Het is zaterdagmiddag en ze is nog volop in gesprek over het afstemmen van afdelingen.
Het was wel heel plots dat je hier in Ieper terecht bent gekomen? “Dat is zo en ik sta er zelf versteld van hoe snel ik me hier thuis voel. Ik ben hier onbevangen gearriveerd, het voelde allemaal nieuw en aan de andere kant toch zo vertrouwd. Dat komt ongetwijfeld omdat ik me gedragen voel door het fantastische team dat zich hier ten volle inzet om dit alles mogelijk te maken.”
Gegidst in de Lovie
Ook al is Els niet van Ieper, toch omschrijft ze zichzelf als een kind van deze streek. “Ik ben opgegroeid met de liederen en verhalen van mijn vader ( zanger en beeldend kunstenaar Willem Vermandere, red. ) en dus doordrongen van de geschiedenis van dit stuk land. De geschiedenis van deze stad heb ik trouwens nog grondig bestudeerd. Ik heb hier vroeger nog enkele jaren gegidst in het kleine boeiende historische museum onder de Poorterij ( De Lovie, red. ) bij de Menenpoort.”
Els is niet opgeleid in dé Academie van Ieper, maar er is toch een link. “Ik herinner me een uitstap naar de Picassotentoonstelling in Parijs, samen met de academie van Ieper. Mijn ouders waren goed bevriend met Walter Seys, die hier toen directeur was. En nu mag ik hier in zijn voetsporen en die van zijn opvolgers treden om deze grote, levendige academie verder vorm te geven samen met directeur Muziek en Woord Nico Logghe, de 100 personeelsleden en 2.750 leerlingen.”
Haar verleden vat Els beknopt samen. “Ik ben opgegroeid in een warm nest met twee broers en een zus, het huis was één groot atelier, onze tuin vol beelden, de dagen warm gekleurd, muziek en stilte om in te dromen… Ik heb graag gestudeerd: kunstgeschiedenis. Eerst was dat in Leuven, daarna in Noorwegen, waar ik ook een tijd gewoond en gewerkt heb. Het is ook in de stilte en eenzaamheid van de Noorse bossen dat ik het tekenen ontdekt heb. Ik beschouw het als een geheime sleutel naar het verloren paradijs van mijn kinderjaren.”
Rubenianum
De job waarmee Els na haar studies startte, situeerde zich in Antwerpen. “Ik werkte in het Rubenianum: een onderzoeksinstituut voor Vlaamse kunst van de 16de en 17de eeuw ( gelegen in het Kolveniershof, op wandelafstand van het Rubenshuis en de Meir, red. ). Met een team bestudeerden we er het hele oeuvre van Rubens en tijdgenoten. Ik heb ook voor de klas gestaan en gaf geschiedenis in de Steinerschool in Gent. Maar de roep van het eigen beeldhouwatelier was te groot. Daarnaast heb ik vele jaren beeldhouw- en tekenles gegeven, georganiseerd door Vorming plus en op zelfstandige basis. Voor ik hier in dé Academie begon, werkte ik halftijds in het kunstatelier van De Lovie. De leerlingen van het Impulsatelier die ik hier op mijn eerste werkdag ontmoette, had ik zelf nog begeleid in het kunstatelier van De Lovie de week voordien. Mijn partner en ik hebben ook nog een cultureel-artistieke uitlaatklep, die we ‘Herfsttijloos’ genoemd hebben. Dat is een reeks lezingen en concertjes die we elk jaar, behalve in het coronajaar 2020, in november combineren met een tentoonstelling in het oude schooltje van Lampernisse.”
Wanneer we informeren naar inspiratiebronnen moet Els niet lang nadenken. “Ik ben onder andere erg gefascineerd door het leven en werk van Paula Modersohn-Becker. Dat is een Duitse kunstenares, die goed bevriend was met de dichter Rainer Maria Rilke. Zijn gedichten vind ik uitzonderlijk mooi.”
Last van Bureaucratie
Schooldirecteur zijn is een knelpuntberoep. Is dit wel ideaal voor iemand met artistieke ambities, want er komt een hoop administratie en regeltjes bij kijken. Els Vermandere: “Het is geen evidente combinatie. Ik moet dit wel voor ogen houden en me niet laten afschrikken door de toenemende bureaucratie. Het lijkt alsof die in alle takken van onze samenleving controle probeert te krijgen. Gelukkig beschikken wij over iets waarover je op geen enkele manier controle kan krijgen: inspiratie. Zie het als een gratis vaccin dat in ieder van ons aanwezig is. Zelf moet ik op sommige momenten ook wel even naar adem happen. Ik kom tot rust in mijn eigen atelier. Dit evenwicht moet ik proberen te bewaren. Waar we voor ijveren binnen deze job, is ook wat we zelf moeten toepassen in onze eigen levens: zorgen dat er voldoende ruimte is én blijft voor creativiteit. Ieper beetje bij beetje verkennen helpt ook. Ik ben benieuwd naar wat de lente brengt, want ik heb hier al ontroerend mooi werk gezien van leerlingen van 8 tot 80 jaar!”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
