Als geen ander kent Brugge een boeiende geschiedenis. Die bestaat niet enkel uit grootse gebeurtenissen, maar nog meer uit vele ‘petites histoires’, kleine wetenswaardigheden die zelden of nooit worden opgerakeld. In de reeks “Brugsche vertalseltjies” diept gediplomeerd stadsgids Chris Weymeis weetjes op uit een rijkgevulde historische grabbelton. Deze week: de eerste ‘gazette’ van Brugge.
De tijd dat een krant enkel op papier beschikbaar was, ligt al eventjes achter ons, maar dat betekent niet dat zij verdwenen is. Integendeel zelfs. Kranten kunnen bogen op een oude geschiedenis, zeker in Brugge waar het eerste nieuwsblad Nieuwe Tydinghen uyt verscheyde ghewesten al van 1637 tot 1645 verscheen. Het was hiermee de tweede courant in de Zuidelijke Nederlanden; enkel Antwerpen was ons voor.
Na de Tydinghen was het wachten tot 21 december 1792 vooraleer er in Brugge opnieuw een nieuwsblad verscheen. Initiatiefnemer was drukker en boekverkoper Jozef Bogaert. Hij woonde in het Cabinet Littéraire op de Markt. De krant droeg als titel Vaderlands Nieuws-Blad.
Nieuwe ideeën
Ongeveer één maand eerder hadden de Fransen Brugge een eerste keer ingepalmd. De Frans-Republikeinse vereniging Genootschap der Vrienden van Eendragt, Vryheyd en gelykheyd, gesticht op 13 november 1792, vroeg aan Bogaert om de verslagen van hun vergaderingen in zijn krant af te drukken. Met positief gevolg want de man was de Fransen en hun nieuwe ideeën gunstig gezind.
Maar… wanneer in maart 1793 de Oostenrijkers het in onze regio opnieuw voor het zeggen hebben, verandert de uitgever de naam van de krant in Brugsch Nieuws-Blad en van de vrienden is geen sprake meer. Er zijn maar drie nummers van dit nieuwsblad verschenen. Kort nadien waren de Fransen hier immers weer en veranderde de naam in Vaderlands Nieuws-Blad om kort erna te wijzigen in Brugsch Nieuws-Blad. Kan men nog volgen?
Intussen was uitgever Jozef Bogaert naar de Kuipersstraat verhuisd en vanaf Dyssendag 23 Juny 1795 – den 5 Messidor ‘t derde jaer der Fransche Republieke publiceerde hij, samen met zijn zoon, de Brugsche Gazette. Op 8 februari 1796 wijzigde de naam nog maar eens, dit keer in Gazette van Brugge en van het departement der Leye, maar behalve de titel was die krant inhoudelijk een voortzetting van de hogervermelde bladen.
Republikeinse datering
Wanneer op 14 april 1798 bij decreet de Gregoriaanse of christelijke kalender wordt afgeschaft, draagt de Gazette van Brugge vanaf dan enkel nog de Republikeinse datering.
Omdat de uitgever wist dat zijn lezers met die kalenderwijziging moeite zouden hebben, verwittigde hij hen in een nota dat het blad voortaan zou verschijnen op 2, 4, 6, 8, 11, 13, 15, 17, 19, 22, 24, 26 en 29 van ieder maand van de nieuwe kalender. (CW)
Herlees alle afleveringen via www.kw.be/dossier/Brugschevertalseltjies. Lezers met vragen over een Brugs historisch onderwerp kunnen terecht op brugseverhaaltjes@gmail.com.
