Met ‘Taal is een kat’ heeft Ann De Craemer (43) uit Tielt een nieuw boek klaar, waarin haar liefde voor taal (en ook wel voor haar kat Rachel) centraal staat. Dat het Nederlands een bijzonder plekje in haar hart heeft veroverd, staat buiten kijf.
Ann De Craemer is germaniste en schrijfster, zowel van non-fictie, proza als kleine hersenspinsels in columns en op blogs. Met ‘Taal is een kat’ brengt ze enkele van haar grote liefdes samen. Niet in het minst de wonderlijke facetten van haar moedertaal, het Nederlands.
De ondertitel van je boek is ‘Over de schoonheid, humor en lenigheid van het Nederlands’. Bij humor en schoonheid kan je meteen bedenken hoe je dit kan terugkoppelen naar taal. Maar hoe zie je dat aspect ‘lenigheid’?
“Katten kunnen zich door de kleinste gaatjes wringen, waarbij je denkt: dat lukt ze nooit. Wel, er zijn veel taalkundigen in ivoren torens die het Nederlands in een harnas willen wringen. Dat lukt hen niet: taal is lenig en ontsnapt aan de regels die men haar wil opleggen.”
“In Nederland bijvoorbeeld is het woordgeslacht aan het verdwijnen: naar bijna alle woorden verwijst men met een ‘hij’. Bijvoorbeeld: de zon, hij schijnt. Veel mensen worden daar ongelooflijk kwaad van, maar het baat niet: taal wringt zich altijd weer uit het harnas.”
Ongetwijfeld diende je kat Rachel als inspiratiebron voor de titel van dit boek. Herinner je je nog wanneer de inspiratie hiervoor toesloeg?
“Toen Rachel naar mijn telefoonlader greep wanneer ik die in het stopcontact stak en ze hem daarna, zo lenig als alleen een poes dat kan, van achter de zetel viste, dacht ik: taal is een kat. Lenig, grappig, en natuurlijk zijn katten een en al schoonheid, net zoals onze taal. Dat wordt niet genoeg benadrukt, zeker in Vlaanderen niet. Als er hier een taalboek verschijnt, gaat het heel vaak over de regeltjes. Ik wilde daartegenin gaan. Dit boek is een ode aan de schoonheid van onze taal.”
“Taal is lenig en ontsnapt aan de regels die men haar wil opleggen”
“Als leerkrachten het eerst over de schoonheid van het Nederlands zouden hebben, zullen de regels, die we vooral voor de schrijftaal nu eenmaal moeten kennen, er veel gemakkelijker ingaan. Niettemin schrijf ik ook dat onze spelling een gedrocht is en leraren te veel tijd moeten spenderen aan uitzonderingen op uitzonderingen.”
Kan je ons even meenemen naar hoe het idee voor dit boek ontstond?
“Een paar jaar geleden had ik een taalcolumn voor De Morgen en Onze Taal. Dat was een succes, net, denk ik, omdat ik het anders aanpakte: ik was niet de schooljuffrouw die de mensen vertelde hoe erg het is dat ze fouten maken. In augustus zei mijn uitgever: ‘Volgend jaar is het thema van de Boekenweek ‘in je moerstaal’; heb je zin om iets met je taalcolumns te doen?’ Ik selecteerde de beste columns, actualiseerde die en schreef ook nieuwe stukken, want taal heeft de voorbije jaren niet stilgestaan.”
Welke verhalen haalden het boek en hoe maakte je die keuze?
“Ik wilde voor een evenwicht zorgen. Er staan stukken in die mensen met een opleiding in taalkunde erg zullen interesseren, maar ook erg ‘gewone’, persoonlijke columns. Over de prachtige nieuwe woorden van mijn neefje. Over mijn favoriete West-Vlaamse spreuken uit Bevergem. Er staan ook heel wat uitgesproken standpunten in. Ik verdedig vurig de Vlaamse tussentaal, onze variant tussen het dialect en het Standaardnederlands. Dat Nederlands werd ons opgelegd door ‘de Hollanders’, maar de Vlaming heeft zich daar nooit goed bij gevoeld. De tussentaal wordt vaak verketterd, maar is gewoon de Vlaamse Standaardtaal geworden.”
“Vlamingen moeten stoppen met luisteren naar de Nederlanders als het over taal gaat. Nog steeds klinkt het dat we niet ‘autostrade’ maar ‘autosnelweg’; niet confituur maar ‘jam’ moeten zeggen. Wie zegt dat zij het bij het juiste eind hebben? Mijn motto is: hoe meer Nederlands, hoe beter. En ook: leve het ongetemde Nederlands. Rachel zal het graag horen (lacht).”
‘Taal is een kat’ van Ann De Craemer is uitgegeven bij Uitgeverij Atlas Contact en verkrijgbaar bij heel wat boekhandels.
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
