Leerkracht Goran Lowie lanceert gratis magazine met speculatieve verhalen: “Puur uit passie voor het genre”

Goran leest een drietal speculatieve boeken per week. “Tegenwoordig worden alleen de meest populaire werken nog naar het Nederlands vertaald. Daar wil ik verandering in brengen.” (foto WVH)
Wouter Verheecke
Wouter Verheecke Medewerker KW

Goran Lowie is helemaal in de ban van de speculatieve literatuur, waarin geflirt wordt met de grens tussen wetenschap en magie. In de Lage Landen verliest het genre aan populariteit en daar wil hij eigenhandig verandering in brengen door kortverhalen en poëzie naar het Nederlands te vertalen. Die bundelt hij voortaan in een onlinemagazine.

Goran Lowie (22) studeerde af als leerkracht Nederlands en zedenleer en geeft momenteel dat laatste vak aan het Atheneum in Diksmuide. Zelf kwam hij in zijn tienerjaren in aanraking met science fiction en fantasy. “Daarmee ging een nieuwe wereld voor mij open, want die verhalen zijn vaak heel verrassend en geven je een andere kijk op uiteenlopende thema’s zoals filosofie, kapitalisme of anarchisme. Mijn eerste boeken las ik noodgedwongen in het Engels, simpelweg omdat ik geen Nederlandse vertalingen vond. Later ontdekte ik via een onlinedatabank dat die er in de jaren ‘70 en ‘80 wél waren. Dat vond ik jammer, dus vatte ik het plan op om zelf enkele kortverhalen en gedichten te vertalen.” Dat doet Goran als leerkracht vooral in de vakanties, terwijl hij na schooltijd nieuwe verhalen zoekt. “Ik ging al naar internationale conventies en heb honderden fysieke boeken, maar je vindt de imaginaire fictie tegenwoordig vooral online. Die verhalen lees ik dan op mijn e-reader”, toont hij.

Vertalen

“Het is niet makkelijk om die vaak obscure stukken te vertalen, omdat je het concept – en bij gedichten ook nog de rijmvorm – moet proberen te bewaren. Het moeilijkste is daarom de zoektocht naar verhalen die zich lenen tot een vertaling. Alleen daarin kruipt er al heel veel tijd. En geld, want als ik zo’n vertaling wil publiceren, moet ik eerst de auteursrechten kopen.” Toch vertaalde Goran de voorbije maanden maar liefst 11 kortverhalen en 17 gedichten van internationale auteurs, en schreef hij zelf ook 7 duidingsartikels. Die bundelt hij nu allemaal in een onlinemagazine, Speculatief, waarvan hij voortaan om de vier maanden een nieuwe editie op zijn website wil publiceren. “De eerste internationale schrijvers die ik contacteerde, reageerden meteen heel enthousiast op mijn vraag. Voor velen wordt dit immers hun allereerste vertaling; voor anderen de eerste publicatie in het Nederlands. Ook in de onlinefandoms in België en Nederland werd mijn idee met veel belangstelling onthaald”, stelt Goran. “Door de fans verhalen in hun moedertaal aan te reiken, hoop ik dat het genre opnieuw aan populariteit zal winnen. Niet alleen bij de lezers overigens, maar ook bij Nederlandstalige auteurs, die er nu nauwelijks zijn. Ik hoop dus stiekem dat mijn initiatief iets in gang kan zetten.”

Podcast

Hij maakt zich evenwel geen illusies: er bestaat hier geenmarkt voor, dus valt er volgens hem geen geld mee te rapen. Daarom biedt Goran het onlinemagazine in eerste instantie gratis aan. “Een betalende, fysieke uitgave kan later wel volgen als daar interesse voor is, al is het mij sowieso niet om de eventuele winst te doen. Het netwerk met bekroonde, internationale auteurs dat ik hiermee kan opbouwen is mooi meegenomen, al hoeft ook dat niet per se. Ik doe dit puur uit passie voor het genre, omdat ik dit nodig vind. Louter het idee geeft mij voldoening. Natuurlijk wil ik dat mijn werk gelezen wordt, maar ik ben echt niet bezig met cijfers. Om de drempel zo laag mogelijk te houden, lees ik de vertalingen trouwens ook voor in mijn slaapkamer, en monteer ik die dan voor mijn podcast. Ook daar kruipt veel tijd in, ja. Een bijverdienste is dit dus zeker niet, veeleer een bijverlies”, lacht hij.

Eenmansproject

De eerste editie van Speculatief verscheen intussen op www.speculatief.be. Nieuwe afleveringen in de podcast worden stapsgewijs gelost en zijn te beluisteren via Spotify. “Ondertussen heb ik al voldoende stukken geselecteerd voor de volgende drie edities, die ik binnenkort wil beginnen te vertalen. Het viermaandelijkse tempo lijkt misschien ambitieus, maar is voor mij haalbaar om de beoogde kwaliteit te bewaren. Los van een aantal proofreaders doe ik dit voorlopig helemaal alleen, al mogen gelijkgestemde vrijwilligers zich zeker melden”, klinkt het nog.