West-Vlamingen domineren de ochtend: “West-Vlaams is niet meer mijn eerste taal”

© Davy Coghe
Olivier Neese
Olivier Neese Editieredacteur Brugsch Handelsblad Brugge - Torhout

Video killed the radio star? The Buggles zaten er met hun hit faliekant naast. De radio is springlevend. Volgens de meest recente cijfers luisteren 4,5 miljoen Vlamingen dagelijks naar de radio, en dan vooral naar de ochtendprogramma’s. Zo staat een kwart van de Vlamingen op met de stem van een West-Vlaming: Xavier Taveirne en Benedikte Coussement (Radio 1), Michèle Cuvelier (Studio Brussel) en Sieglinde Michiel (Klara). Wij brachten hen samen voor een gesprek over dutjes, apero’s om 9.30 uur en de West-Vlaamse mestgeur.

“Vooral via Twitter”, geven ze toe op de vraag of ze elkaar kennen. Dat wil zo veel zeggen als: eigenlijk niet. Nochtans delen Xavier Taveirne (37), Benedikte Coussement (37), Michèle Cuvelier (26) en Sieglinde Michiel (32) dezelfde vroege job, bij dezelfde werkgever, in dezelfde stad en in hetzelfde gebouw. “Toen ik het ochtendprogramma kreeg, adviseerden ze me om naar andere ochtendshows te luisteren”, zegt Michèle Cuvelier. “Maar dan luisterde ik vooral naar Peter Van de Veire of de BBC. We zitten in totaal andere vaarwaters.”

In hoeverre zouden jullie van zender kunnen wisselen? Of is de zender een deel van jullie persoonlijkheid?

Xavier Taveirne: “Ik zou niet voor Klara kunnen werken, omdat je voeling moet hebben met de muziek. Zeker bij Klara. En ik weet daar gewoon te weinig over. Het zou superongeloofwaardig zijn.”

Sieglinde Michiel: “Ik denk dat ik makkelijker naar een andere zender zou kunnen overschakelen omdat ik niet alleen naar klassieke muziek luister. Als ik het woord ‘Klara’ laat vallen, krijg ik steevast dezelfde twee reacties. Eén: daar luister ik nooit naar. Twee: luister je dan een hele dag naar klassieke muziek? Tuurlijk niet.”

Benedikte Coussement: “Ik ging van 4FM (nu Joe, red.) naar Medialaan, FM Brussel, Studio Brussel, soms viel ik in bij MNM en nu Radio 1…”

Xavier Taveirne: “De hele FM-band, dus.” (lacht)

Benedikte Coussement: “Maar als redactrice of nieuwslezeres is dat veel minder van tel, al hou je natuurlijk wel rekening met het verschillende publiek van de zenders.”

Jullie moeten allemaal rond 4 uur opstaan voor jullie ochtendprogramma’s. Hoe doodmoe zijn jullie nu, om 9.10 uur?

Michèle Cuvelier: “Veel hangt af van mijn laatste slaap. Als ik minder dan zes uur slaap had door te laat op te blijven of door een slechte nacht, moet ik zeker naar huis voor een dutje. Maar deze nacht heb ik acht uur geslapen! Ça va, dus.”

Sieglinde Michiel: “Ik lééf voor dutjes. Zeker nu ik hoogzwanger ben.”

Xavier Taveirne: “Dutjes worden onderschat.”

Benedikte Coussement: “Er zijn verschillende soorten dutjes. Die waarbij je je pyjama aandoet om twee uur in je bed te gaan liggen of die waarbij je maar heel even je ogen dichtdoet in de zetel. Dat laatste is ideaal.”

“Ik lééf voor dutjes. Tegenwoordig staan ze zelfs in mijn agenda.” – Sieglinde Michiel, Klara

Michèle Cuvelier: “Ja, met Dr. Phil op de achtergrond, want dat is het enige wat in de namiddag op televisie is.” (lacht)

Sieglinde Michiel: “Bij mij is dat net anders. Ik moet anderhalf uur slapen, anders ben ik kapot. Tegenwoordig staan mijn dutjes zelfs in mijn agenda genoteerd.”

Hoe slopend is dat voor jullie lichaam om telkens zo vroeg op te staan?

Xavier Taveirne: “Met tussenposen doe ik nu al meer dan tien jaar de ochtendradio, en dat went. Dat je altijd een beetje moe bent, dat wordt de nieuwe realiteit.”

Michèle Cuvelier: “Dat zegt ook Peter Van de Veire, die al een jaar of dertien de ochtend doet. Ik leef constant in een waas.

Benedikte Coussement: “In de zomervakantie denk je: ah, zo kan je je ook voelen.”

Xavier Taveirne: “Maar dat duurt net niet lang genoeg om een volgend seizoen te weigeren. (lacht) Het heeft ook veel voordelen. Mensen hebben, en dat is wel tof, medelijden. Ook collega’s. Zelden wordt aan de mensen van de ochtenden iets extra gevraagd. (lacht) Natuurlijk zeg ik nooit dat dat niet nodig is.” (lacht)

Hebben jullie uitgemaakt tot welke leeftijd jullie dit willen doen?

Xavier Taveirne: “Ik zou dit heel graag heel lang willen doen. Zeker week om week. Elke week, dat weet ik niet. En de combinatie met het late journaal moet ik geen drie jaar meer doen. Ik voel dat ik aan mijn limiet zit. Weet je: ik zie elk uur wel eens op de wekker passeren. Ik sta op om 3.30 uur. Als het late journaal wat uitloopt, ben ik pas om 2 uur thuis. Dan denk ik wel eens: misschien is dit niet zo verstandig.”

Sieglinde Michiel: “Ik werk nu nog enkele weken en ga dan in zwangerschapsverlof. Geen idee of ik in september nog mentaal of fysiek in staat zal zijn om die ochtenden te doen.”

Xavier Taveirne: “Is het je eerste kindje?”

Sieglinde Michiel: “Ja.”

Xavier Taveirne: “Mensen met kinderen zijn heel blij met ochtenden. De ochtendshift kan je uitbesteden aan de partner, tegen de middag ben je thuis. Als je geen Hotel Oma hebt, is dat een goeie manier… Zegt de man zonder kinderen. (lacht) Béné, jij bent wel ervaringsdeskundige.”

Benedikte Coussement: “Wat onderschat wordt, is de rust die je ‘s morgens hebt. Als je om 4 uur opstaat, heb je een halfuur voor jezelf. Je kan douchen zonder de zorgen dat ook je kinderen zich nog moeten wassen en hun tanden moeten poetsen. Vooraleer de kinderen ‘s middags thuiskomen, kan je nog een wandeling maken, een koffietje drinken of even naar de winkel gaan.”

Xavier Taveirne: “Het gevoel dat je het licht mag aansteken… Alles na de ochtend is veel minder intens. Ik geef toe: ik heb het heel moeilijk als ik hier overdag moet zijn, van negen tot zes.”

“Als ik mijn kinderen vraag waar hun ‘buzze’ is, vragen ze: welke bus?” – Benedikte Coussement, Radio1

Michèle Cuvelier: “Dat is lang, hé. Om 9 uur is ons werk al voor meer dan de helft gedaan.”

Sieglinde Michiel: “Een dag op de bureau vind ik veel vermoeiender dan een presentatiedag.”

Benedikte Coussement: “Door een week wel en niet te presenteren, pleeg je ook niet zo’n aanslag op je sociaal leven. Sorry, Michèle.”

Michèle Cuvelier: “Met mijn vorig programma ‘Zender’, die liep van 19 tot 22 uur, was dat veel erger. Ik kon niets. Nu kan ik het, op eigen risico.”

Hoe gaat het met jullie sociaal leven?

Michèle Cuvelier: “Het is niet evident, omdat je constant op de klok zit te kijken. Even naar de cinema? Dat gaat niet. Onlangs kreeg ik op een feestje om 4 uur een halve paniekaanval: verdorie, morgen moet ik op dit uur opstaan. Halsoverkop ben ik naar huis vertrokken, hoewel ik nog niet moe was. Vooral vrijdagavonden zijn lastig. Om middernacht begin ik te knikkebollen.”

Xavier Taveirne: “En van één pintje ben je al tipsy.”

Michèle Cuvelier: “Dat is écht waar. Elke vrijdagmorgen houden we een apero na de uitzending. Met alcohol. Dat is heftig, amai. Eentje is genoeg.”

Xavier Taveirne: “Jullie beginnen dan al te drinken? Om 9.30 uur?! We gaan dat bij ons ook moeten invoeren.” (lacht)

Jullie verhuisden allemaal naar het Brusselse. Enkel Xavier keerde intussen terug. Wat is voor een West-Vlaming de charme van Brussel?

Xavier Taveirne: “De gecontroleerde chaos van Brussel spreekt me aan. Vier pinkers aan, even zwaaien naar je achterligger en sigaretten halen in de nachtwinkel. Er wordt hier veel toegelaten, wat allicht ook het failliet van deze stad is. Mijn lief wilde terugkeren naar West-Vlaanderen. We kochten een woning in Brugge, maar hebben ook nog een flatje in Brussel voor als het zeer laat zou worden. Deze stad zal me nooit loslaten. Thuis is zowel Brugge als Brussel.”

Benedikte Coussement: “Niets of niemand is hier raar. Groen haar merk ik zelfs niet meer op.”

Sieglinde Michiel: “Brussel is volgens mij de enige stad waar je na een half jaar al kan zeggen dat je een Brusselaar bent. Iedereen is anders, komt van een andere plek. Je voelt je verbonden. Brussel is ook heel veel steden in één stad. Twee straten verder ben je in een heel ander Brussel. En je bent hier ook nooit klaar met ontdekken.”

Hoe sterk is jullie band met West-Vlaanderen nog?

Michèle Cuvelier: “Ik kom er niet zo veel, en zeker niet zo vaak als mijn familie zou willen. Als mijn vrienden naar hun familie gaan, dan is dat voor een koffie. Als ik ga, dan is dat meteen voor een weekend. In een bepaalde straal moet je iedereen gezien hebben. Ik vind het wel lastig omdat het de spontaniteit wegneemt.”

Xavier Taveirne: “Het is geen vrij weekend, hé.”

Michèle Cuvelier: “Neen, je moet constant naar de klok kijken. Sorry oma, ik moet naar de volgende. Ik ben nog aan het zoeken hoe ik dat goed moet doen. Brussel is niet bij de deur en het is een heel proces om er met de trein te geraken, zeker in het weekend. Mijn trein rijdt nu langs Burst of all places. Mijn familie komt zelf niet graag naar Brussel, met al die tunnels…”

Xavier Taveirne: “Mijn pa zei: weet jij wel hoe ver dat is? Even ver voor mij, hé.” (lacht)

Benedikte Coussement: “Wij hadden hier al familie wonen. Mijn ouders stappen in hun auto en komen af, dat is geen probleem. Maar bij sommige vrienden ligt Brussel moeilijker. Dan klinkt het: Kan ik daar ergens mijn auto kwijt? Ik moet die toch niet op straat zetten?

“Zo vroeg opstaan? Dat je altijd een beetje moe bent, wordt de nieuwe realiteit.” – Xavier Taveirne, Radio 1

Sieglinde Michiel: “Als mijn moeder van Ieper komt, zeggen haar vriendinnen: durf jij dat? Alleen? Met de trein naar Brussel?

Benedikte Coussement: “Je hebt ook niet veel tijd meer om naar West-Vlaanderen te gaan. Mijn kinderen zitten bij de Chiro en op de muziekles.”

Sieglinde Michiel: “Ik kom heel graag in Ieper, heb altijd een zwak gehad voor het Heuvelland, maar ik zou daar nooit meer kunnen wonen.”

Michèle Cuvelier: “Ik snap dat. Hoe zalig ik de mestgeur ook vind, ik zou dat niet meer kunnen. Hier heb je al die mogelijkheden, op elk uur van de dag.”

Sieglinde Michiel: “Maar je blijft een West-Vlaming. Als ik iemand met een West-Vlaams accent hoor, dan wil ik meteen op die persoon afstappen. Of opmerkingen over West-Vlamingen: die kan ik nooit laten passeren.”

Xavier Taveirne: “Zo’n verdedigingsmechanisme. Héy, wat is dat hier over mijn volk. Maar die eindeloze opties in Brussel: ik werd er onrustig van.”

Benedikte Coussement: “Ik heb altijd gezegd: als ik later een huis wil kopen, keer ik terug. Toen stelde ik dat uit naar het moment dat er kinderen zouden komen. Dan naar het moment dat ze naar school moesten. Nu zeg ik: áls ik naar een rusthuis moet, dan in West-Vlaanderen.” (lacht)

Wat opvalt: in dit gesprek is nog maar amper een West-Vlaams woord gevallen.

Michèle Cuvelier: “Raar, maar West-Vlaams is niet meer mijn eerste taal. Ik heb dat afgeleerd. Behalve in oer-emoties, zoals angst of woede. West-Vlaams spreken is alsof ik naar het Frans moet switchen. Ik moet me er op concentreren en dan komt het heel fake over. Dan spreek ik West-Vlaams als een Antwerpenaar. Er bestaat niets erger.”

Sieglinde Michiel: “West-Vlaams is mijn eerste taal, met mijn moeder spreek ik het altijd. Dat is mijn kleine spijt in Brussel: dat ik mijn kinderen niet in het West-Vlaams kan opvoeden.”

“Alleen in oer-emoties, zoals angst of woede, spreek ik nog West-Vlaams.” – Michèle Cuvelier, Studio Brussel

Benedikte Coussement: “Ik heb heel lang getwijfeld om mijn kinderen tweetalig op te voeden, Nederlands en West-Vlaams. Maar ze zijn als blanke, Vlaamse kindjes al de uitzondering in de klas. West-Vlaams kennen ze niet. Als ik vraag waar hun buzze is, vraagt mijn dochter: welke bus?” (lacht)

Tot slot: na de radio volgt vaak de televisie. Voel je de lokroep al, Michèle?

Michèle Cuvelier: “Neen, ik voel die niet en dat hoeft ook niet. Net zoals ochtendradio ook niet moest. Ik ben niet ambitieus op dat vlak. Als het project maar tof is en inhoud heeft.”

Xavier Taveirne: “In onze job is wat je wilt niet meteen wat je krijgt. Het is zoals het ministerschap in de politiek: je moet het niet vragen, want dan word je het niet. Je voorzitter zal wel bellen. Ik heb het geluk dat ze me al een paar keer gebeld hebben voor heel toffe dingen op televisie. Nooit heb ik iets gevraagd. Ik zou ook het gevoel hebben dat ik het kreeg omdat ik het vroeg en niet omdat ze in me geloofden. Dat geloof van anderen heb ik wel nodig om te kunnen presteren.”

Televisie heeft toch een grotere impact dan radio?

Xavier Taveirne: “Mijn keuzes hebben weinig te maken met impact, wel met wat ik wil maken. En ik vind niet dat tv sowieso de volgende stap is. Zeker in West-Vlaanderen hoor je snel: en dan agouwe no den tv zeker? Pas toen ik naar De Zevende Dag ging, vonden familieleden dat ik het gemaakt had. Neen, radio is een volwaardige job en is minstens zo leuk als televisie. Trouwens, ook met een podcast kan je impact hebben. Als iets goed gemaakt is, komt dat altijd bovendrijven.”

Michèle Cuvelier: “Bij 16-jarigen zijn bepaalde vloggers bekender dan de kijkcijferkanonnen op Eén.”

Xavier Taveirne: “Mijn petekind van acht is niet onder de indruk van mij, wel van Dylan Haegens (een Nederlandse videomaker op YouTube, red.). Onlangs zei hij tegen me: peter, Julie Van den Steen van MNM moet keivroeg opstaan, amai! Ik zei: ik toch ook? Hij: ja, maar als vlogster is zij supercool.” (lacht)

Sieglinde Michiel: “Probeer dan eens bij Klara te werken.” (lacht)

Sieglinde Michiel

West-Vlamingen domineren de ochtend:
© Davy Coghe

Geboren op 20 december 1986. Afkomstig uit Ieper. Getrouwd met Jan Pluym. Verwacht in mei hun eerste kindje. Presenteert nu samen met Cara Van der Auwera en Clara De Decker ‘Espresso’ op Klara.

Benedikte Coussement

West-Vlamingen domineren de ochtend:
© Davy Coghe

Geboren op 15 april 1982. Afkomstig uit Kuurne. Heeft samen met haar vriend een dochter van 7 en een zoon van 3. Was jarenlang nieuwslezeres. Presenteert sinds het begin van dit radioseizoen samen met Xavier Taveirne ‘De Ochtend’ op Radio 1.

Xavier Taveirne

West-Vlamingen domineren de ochtend:
© Davy Coghe

Geboren op 3 juni 1981. Afkomstig uit Beernem, woont in Brugge. Samen met vriend Bas Pattyn. Won in 2017 ‘De Slimste Mens ter Wereld’. Presenteert nu afwisselend een week ‘De Ochtend’ op Radio 1 en het late journaal op Eén.

Michèle Cuvelier

West-Vlamingen domineren de ochtend:
© Davy Coghe

Geboren op 12 februari 1992. Afkomstig uit Ardooie. Raakte eind vorig jaar bekend als finaliste in ‘De Slimste Mens ter Wereld’ en presentatrice van ‘De Warmste Week’. Presenteert sinds februari het programma dat haar naam draagt op Studio Brussel.