Vijf jaar, negen miljoen euro en nog is het Gruuthusemuseum niet klaar

Anderhalve maand na de officiële heropening is het nochtans schitterend vernieuwde Gruuthusemuseum nog altijd niet afgewerkt. Voorlopig moeten de toegangstickets aangekocht worden in de Onze-Lieve-Vrouwekerk, omdat het hypermoderne ticketpaviljoen op het Gruuthuseplein nog niet klaar is. Maar ook binnen in het museum mankeren er nog enkele details.

Onder grote internationale belangstelling werd het vernieuwde Gruuthusemuseum op zaterdag 25 mei officieel geopend. “Brugge heeft er een nieuwe topattractie bij”, zei een trotse Till Holger-Borchert, directeur van de stedelijke musea, toen. Vijf jaar was er gewerkt aan de renovatie en het nieuwe concept.

Dit stadspaleis langs de Dijver ging in 2014 dicht voor een grondige restauratie, die uiteindelijk 9,1 miljoen euro gekost heeft. De stedelijke musea maakten van de gelegenheid gebruik om de inrichting van het Gruuthusemuseum volledig te veranderen en om het binnenplein her aan te leggen en te voorzien van een hedendaags paviljoen, dat als ticketbalie moet dienen.

Of liever, in de toekomstige werkwoordvorm zal moeten dienen want kort na het openingsweekend ging het nieuwe paviljoen opnieuw dicht. Een bordje verwijst ook nu nog potentiële bezoekers voor de aankoop van toegangstickets naar de nabijgelegen Onze-Lieve-Vrouwekerk, waar in het portaal een container staat, die twee ticketbedienden huisvest.

Glazen bol

Hoe lang nog, vooraleer het paviljoen klaar is, vragen we aan de ticketingbediende. “Ik hoop op 12 juli”, zegt die. Een museumsuppoost, die ongetwijfeld dezelfde vraag al tientallen keren te horen kreeg, is minder optimistisch. “Ik durf niet meer in mijn glazen bol kijken.”

De voorbije dagen waren arbeiders immers nog vensters en ramen aan het installeren in het paviljoen. Kwestie dat de ticketingbedienden in de toekomst comfortabel kunnen werken: genieten van airco in de zomer en van verwarming in de winter. Voor het plaatsen van de ramen moest de aannemer het nieuwe dak wegnemen. Volgens cultuurschepen Nico Blontrock zal die klus pas in september geklaard zijn.

Deadline

In zaal 1 liggen twee werknemers van de Nederlandse firma Bruns, die in opdracht van de musea het meubilair en de vitrinekasten vervaardigde, onder de tafel waarop een maquette van het Gruuthusemuseum prijkt. Blinden en slechtzienden kunnen er op schaalniveau de contouren van dit stadspaleis en de Brugge-kaart van Marcus Gerards in reliëf voelen. Maar er is een klein, technisch defect dat met een doos vol schroevendraaiers moet verholpen worden.

“Het was echt werken tegen de deadline van de officiële opening”, bekent Anke Turelinckx, projectmanager bij Bruns. “Alles moest klaar zijn eind mei, voor het zomerseizoen. Daarom was er onvoldoende tijd alles nog eens te dubbelchecken en duiken er nu enkele kleine mankementen op. Bij de restauratie en herinrichting van een beschermd, historisch gebouw komt er veel kijken. Diverse diensten moesten hun advies geven en Vlaanderen moest als hogere overheid alles goedkeuren. Zie je die kleine bewegingssensoren die in de muren ingewerkt zijn? Je moet goed kijken om ze te zien. Welnu, het heeft lang geduurd voordat we het fiat kregen voor de realisatie van dit kleine dossier. We mochten hier, begrijpelijkerwijze, niet zomaar iets in de muren steken.”

Er zit meer in u

Even verderop zucht een suppoost. “Ze hebben potverdorie vijf jaar gehad om het museum te restaureren. En ‘t is nog niet op tijd klaar geraakt! Zo zijn de iPads met gebarentaal voor dove mensen nog altijd niet gearriveerd!”

De stedelijke musea hanteren als leidraad voor de vernieuwde collectie van het Gruuthusemuseum de leuze Plus est en vous van Lodewijk van Gruuthuse, de diplomaat, ridder en zakenman die de site in de vijftiende eeuw zijn grandeur gaf. Concreet betekent dit dat het nieuwe concept rust op drie pijlers: de aangevulde collectie wordt in zijn context gepresenteerd, de musea koppelen er verhalen aan over wie de kunstwerken gemaakt heeft en waar ze vandaan komen, én de beleving van die kunstwerken wordt versterkt door hun plaats in dit stadspaleis.

Er zit meer in u houdt niet alleen in dat er gedacht is aan meerwaardezoekers, maar ook aan het comfort van toeristen met een beperking. Nu al de slechtzienden, straks ook de doven. Maar voor rolstoelgebruikers is er geen hoop: in een geklasseerd gebouw mag er geen lift geïnstalleerd worden, dus kunnen ze de verdiepingen niet op. Er mag niet geraakt worden aan de oorspronkelijke structuur van het paleis met zijn kronkelende trappen. Die zijn trouwens niet zonder gevaar. Omdat er geen veiligheidstouw hangt en er dus enkel een leuning langs de buitenmuur is, wacht wie naar boven gaat best op diegenen die naar beneden komen. Anders dreigen er pijnlijke valpartijen.

Karton

In de trappenhal die naar zaal 8 leidt, is de voorlopige leuning slechts van hard karton, in afwachting van de afwerking. “Na het bouwverlof zal dit euvel meteen verholpen worden. In een week tijd moet en zal die trapleuning er staan”, aldus schepen Nico Blontrock. Een pluspunt is dat het romantisch balkon, met zicht op de Bonifaciusbrug, inmiddels wel kan betreden worden. Bij de officiële opening was dit nog niet het geval. En in de pruikenkamer hangt aan een wand het bordje tijdelijk buiten gebruik.

Er is dus nog wat werk voor de boeg, vooraleer het nieuwe Gruuthusemuseum echt af is. “De definitieve oplevering is voor oktober. Bij zulke grote werken, met verschillende onderaannemers, is het normaal dat er nog details moeten aangepast worden”, stelt Nico Blontrock.

Maar ook al is er nog wat werk aan de winkel, de zalen zijn wél piekfijn in orde. Een bezoek aan het museum is dan ook de moeite waard. Zeker voor de Bruggelingen, die gratis binnen mogen. Want dit stadspaleis schetst op een originele manier, aan de hand van 600 objecten, 500 jaar Brugse geschiedenis. Maar de grote troef blijft natuurlijk de prachtig gerestaureerde 15de-eeuwse bidkapel, die uitgeeft in de Onze-Lieve-Vrouwekerk.

20.000 bezoekers

Nico Blontrock rekent erop dat de Brugse musea dankzij de heropening van Gruuthuse dit jaar opnieuw de kaap van de 1 miljoen bezoekers zullen overschrijden. Vroeger trok de volgestouwde Wunderkammer van het Gruuthusemuseum amper 50.000 belangstellenden. Sinds de heropening op 25 mei zijn er al 20.000 bezoekers de kassa gepasseerd. “Dat zijn er gemiddeld 400 per dag, wat niet slecht is”, besluit de Brugse cultuurschepen.