Schilderijen over vlas sieren zeecontainers van BAT in Wevelgem

Ludo Vanhove, Freddy Tyberghein en Xavier Defrancq bij de beschilderde containers aan De Leie. © SLW
Stefaan Lernout

Honderd jaar geleden bloeide Wevelgem dankzij het vlas en de Leie, de Gouden Rivier waarin het edele gewas werd geroot. In het kader van het Constant Vansteenkiste jaar brengt Wibilinga die periode van welvaart, maar ook van hard labeur in herinnering aan de hand van vier reuze schilderijen. BAT aan de Leie wordt zo eventjes BATVLAS aan de Leie.

We verschieten al lang niet meer wanneer we langs de Leie richting Kortrijk de BAT zeecontainers zien staan vol prachtige graffiti. Kenmerkend zijn de felle kleuren die de jonge artiesten gebruiken. Schrik dus bijgevolg niet wanneer je bij een volgende fiets- of wandeltocht een zwartwit kunstwerk ontwaart op een van de containers. Dat kunstwerk waarop vlassers in de Leie aan het roten zijn, is een van de vier containergrote schilderijen die door leden van Wibilinga werden gecreëerd.

Jeugdclub Ten Goudberge en heemkundige kring Wibilinga slaan wel vaker de handen in elkaar bij de organisatie van hun projecten. Het was Xavier Defrancq, motor van alle activiteiten die Wibilinga organiseert rond het Constant Vansteenkiste jaar, die polste bij Hanne Callewaert van Jeugdclub Ten Goudberge of er eventueel plaats was voor een aantal schilderijen rond het thema vlas. De reactie was positief, alleen al omdat vlas onomstotelijk verbonden is met de Gouden Rivier, de trotse bijnaam die de Leie dankzij het vlas ooit kreeg.

Geen goeie ouwe tijd

Op de zwart witte foto zie je vier mannen die noeste arbeid verrichten. Vlaswerkers verzwaren de vlashekkens die in de Leie dobberden, met stenen die elk 30 tot 40 kilogram wogen. Het was de periode dat 90 procent van de Wevelgemse mannen in het vlas werkten.

“Van half april tot half oktober werd het vlas geroot in de Leie, zodat de vezels loskwamen”, weet Ludo Vanhove. “Het was een verschrikkelijk lastig werk. De hekkens werden vol vlas gelegd en naar hun plaats geduwd waarna ze verzwaard werden met stenen.” Eens het Leiewater zijn werk had gedaan, moesten de hekkens terug aan wal gehesen worden, nog zwaarder door het vele water dat het vlas had opgeslorpt.”

Ludo maakte het schilderij samen met Freddy Tyberghein wiens grootvader een van de vele vlaswerkers was die langs de oevers hun dagelijks labeur deden. “Ik heb mijn grootvader nooit weten spreken over de goeie ouwe tijd“, lacht Freddy. “Daarvoor heeft hij wellicht te hard moeten werken.”

“Het kunstwerk is gebaseerd op een foto die dateert van net voor WO I. Ik vond de compositie mooi, bovendien zie je goed hoe alles in zijn werk ging. Voor dit werk hebben we wat bijkomend onderzoek moeten doen, de foto was niet meer zo duidelijk. Waar we twijfelden, deden we de nodige opzoekingen zodat we met zekerheid een correcte weergave brengen.”

110 uren schilderen

“Ook hier komt Constant Vansteenkiste weer om de hoek kijken”, weet Xavier Defrancq. “Precies om die arbeid te verlichten, deed Vansteenkiste indertijd een analyse van het rootproces. Welke chemische processen speelden een rol, welke factoren bepaalden het welslagen van de roting?” Zo kwam hij tot de uitvinding van de rootputten die een einde zouden maken aan het zware labeur langs de Leie. Uiteindelijk werd het roten in de Leie in 1943 verboden door de Duitse bezetter.”

Een tweede schilderij waar de vrienden 110 uren werk aan besteedden toont vlassers die vlaskapellekes maken. Er komt nog een derde werk waar ook Dominique Demey aan meewerkte. Dat schilderij toont de Leie hoe die er 100 jaar terug uitzag met de vele vlashekkens. Tenslotte is het uitkijken naar het werk van Eliene Gheysen die zich bereid toonde om een vierde schilderij uit te werken rond de octrooitekeningen van Constant Vansteenkiste.

Officieel toonmoment

Tegen het einde van BAT aan de Leie zullen alle kunstwerken klaar zijn en tentoongesteld worden. Op zondag 25 augustus om 11 uur organiseert Wibilinga een officieel toonmoment. Er wordt wat uitleg gegeven bij de kunstwerken en ondertussen kunnen de aanwezigen genieten van een aperitief terwijl ze de gedichten en Haiku’s rond het thema vlas kunnen ontdekken.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier