Robin Verlinde, de lichtman van De Slimste Mens Ter Wereld: “Die aureool is een hel”

Licht uit, spots aan! De Slimste Mens ter Wereld begint maandag aan zijn 17de (!) seizoen. Al drie seizoenen helpt een West-Vlaming vanuit de schaduw mee aan een van de populairste programma’s ooit: Robin Verlinde. Een portret van een lichtman.

Met één opname van De Slimste Mens zijn we meer dan tien uur bezig. Een werkdag start om 14 uur en duurt al snel tot na middernacht. Voor de opnames wordt alles streng geproefdraaid. Niet alleen de techniek, maar ook de mopjes. Dat gebeurt met een testpubliek of redactieleden. Mijn werkplek ligt achter het publiek, ongeveer waar Erik Van Looy staat. De set zelf kan ik niet rechtstreeks zien. Ik moet alles vanop een monitor volgen.

Die oranje aureool boven de kandidaten is een hel. Al jaren probeer ik het perfect te belichten, maar het is onmogelijk. Het. Lukt. Niet. (lacht) De aureool is eigenlijk een wit doek, waar er licht op ‘strijkt’. Een zeer oud systeem dat nog blijft meegaan. Daardoor krijg je het amper egaal belicht. Nu, de kijkers zullen dat nooit merken, maar wij die er constant op kijken… Voor de rest is het na drie jaar routinewerk geworden, al vind ik dat net leuk. Je weet perfect wat je moet doen, je weet waar welke lamp hangt en welke functie die heeft. Alles loopt volgens een vast script.

Een lichttechnicus moet bijna altijd herbeginnen. Het andere uiterste hebben we als we meereizen met een artiest. Dan moeten we telkens vanaf nul beginnen. Niets wat we al geïnstalleerd hebben, kunnen we hergebruiken. Dat maakt het voor mij ook zo leuk. Als jij je computer zou opstarten en je artikel zou er al staan: dat zou toch niet tof zijn? Het is altijd zoeken: wat heeft mijn onderwerp nodig om er mooi uit te zien? Je kan heel mooie dingen doen met een kaars, maar ook met een licht dat tienduizend verschillende functionaliteiten heeft. Flikkeringen op een pianist: dat werkt niet. En een tv-programma is anders dan een modeshow. En dat is ook weer anders dan een muziekoptreden. En een rockconcert moet er anders uitzien dan een klassiek concert. De opties zijn eindeloos.

Elke dag op Rock Werchter hangen er nieuwe lichten. Geen bezoeker die het merkt, maar ‘s nachts worden alle lichten verhangen. In 2016 stonden Paul McCartney en Rammstein op dezelfde affiche. Je begrijpt dat zij een volledig andere lichtshow nodig hebben. En McCartney komt dan af met 18 trucks vol materiaal. Dan is het een nachtje flink doordoen.

Black Box Revelation vond mijn eerste idee te ‘gay’. Voor hun laatste tournee had ik voor hen een lichtshow ontwikkeld, waarbij ze in verlichte hokjes zaten. Rock ‘n roll, maar met een zacht kantje. Ik vond het keicool, maar zij vonden het te frivool. Het moest harder, meer rock ‘n roll. Ik heb het ontwerp aangepast tot ze het wel perfect vonden. Zo zie je: over smaken en kleuren kan je blijven twisten. Goeie afspraken maken vanaf het prille begin is zeer belangrijk. Ik hou me altijd voor: het licht en ikzelf staan altijd in functie van de artiesten. Ons werk is pas goed als we niet opvallen.

Bij elk optreden dat ik zie, let ik op het licht. tot frustratie van mijn vriendin. Dat is pure beroepsmisvorming. Een van de lampen die bij een show te scheef of te veel naar de zijkant hangt, het licht dat het ritme van de muziek niet volgt: aargh! Niet dat mijn concert dan naar de vaantjes is, maar dat is zo jammer. Thuis probeer ik me wat in te houden, maar ik moet wel toegeven dat ik een lichtontwerp van het huis gemaakt heb en dat een groot budget naar verlichting gaat. Wederom die beroepsmisvorming.

Niet licht maar geluid was eigenlijk mijn eerste keuze. Je kent het wel: op je kamertje oefenen als dj, dromend dat je er ook je beroep van kan maken en nu vooral denkend wat ik daar toen in godsnaam aan het prutsen was. Ik ging muziek en geluid studeren aan het RITCS, maar het correct plaatsen van de microfoons en dergelijke: ik begreep het niet, het ging er bij mij niet in. Het was mijn buisvak, en het was wel het belangrijkste van de hele richting. Op aanraden van een leerkracht stapte ik over naar beeld en licht. Ik deed stage bij een lichtbedrijf en bleef er plakken. Zoals zowat iedereen in deze job. En binnen twintig jaar vragen we ons allemaal af: waarom hebben we niets anders gedaan? (lacht)

Geen enkel bedrijf in onze sector heeft genoeg werk voor een heel jaar. Daarom werk ik, net zoals de meeste van mijn collega’s, als zelfstandige. Zo kunnen we voor meerdere bedrijven werken. Mijn grootste opdrachtgever is Arf & Yes uit Gent. Die specialiseert zich ook vooral in televisieprogramma’s en modeshows. Als Chanel, Hermès of Dries Van Noten een modeshow geeft in Parijs, mogen wij voor het licht zorgen. Dat zijn megaproducties, waarbij zelfs eens de Titanic werd nagebouwd.

Alleen al boven een catwalk hangen er snel 300 lampen. Dat werk is ook het meest technische. Elk model moet er hetzelfde uitzien, op elke hoekje van de catwalk. Het moet allemaal perfect egaal wit zijn. Niet de minste schaduw, noch dipjes in het licht. De fotografen moeten de perfecte foto’s kunnen nemen. Bij zulke opdrachten zit een designer naast me, die zegt wat hij precies wilt.

De trouw van een Saudische prinses was veruit de gekste opdracht. Drie weken verbleven we er met 300 productiemensen. De hoofdact die belicht moest worden was de ‘bridal entrance’. Een bloemengordijn dat moest opengaan, kaarsen die naar het dak stegen… De dansvloer was een valse vloer, waaronder een botanische tuin was ingericht. Onwaarschijnlijk!

Een lichttechnicus moet constant naar oplossingen zoeken. Dat zit ingebakken in ons beroep. Als er iets mis kan gaan, zal het misgaan. De wet van Murphy. Een lamp die je net nodig hebt die uitvalt, een motor die stuk gaat… Je moet heel stressbestendig zijn en snel kunnen anticiperen. Nu, wat is het ergste dat kan gebeuren? Als een dokter een fout maakt, kan er een mens sterven. Als wij een fout maken, kan hooguit het licht uitgaan.