Veertig jaar geleden was Pieter Jan Verstraete een van de eersten die na een examen specifiek als personeelslid van de Kortrijkse stadsbibliotheek in dienst is getreden. Begin dit jaar werd hij 63 en dinsdag laatst nam hij afscheid. Hij blijft echter verknocht aan boeken. Hij heeft er ook zelf al tientallen geschreven en er staan er nog meerdere op stapel.
Door Noël Maes
“Het is toch met opluchting dat ik met pensioen ga”, bekent Pieter Jan. “Ik herwin mijn Vrijheid – met hoofdletter V. Ik had het de laatste vijf jaar wat moeilijker. Ik was vele jaren verantwoordelijk voor de aankoop en de collectievorming in de afdeling voor volwassenen, maar toen kwam er een jongere kracht bij en werd de leeszaal mijn werkplek. Het voelde toch een beetje als ballingschap.”
kortrijkse reeks
Pieter Jan is nog begonnen in de oude bibliotheek in de Guido Gezellestraat. “Ik herinner me mijn eerste werkdag op 1 september 1979 nog heel goed, want het begon met een receptie. Met z’n achten werden we samen aangeworven na een examen voor bibliotheekassistent. Voordien werden gewoon mensen uit allerlei stadsdiensten naar de bibliotheek verplaatst. Paul Vancolen was wel al sinds 1967 hoofdbibliothecaris. We waren toen met zo’n 20 mensen, nu ongeveer het dubbel.
Ik heb natuurlijk een hele evolutie meegemaakt. Neem de stencilmachine: jongeren weten nu niet eens wat het was. We werkten ook nog met steekkaarten. Ik ben natuurlijk mee geëvolueerd met de computer, maar ben er nog altijd geen grote fan van. Een e-reader of e-book kan mij zeker niet bekoren. Nee, geef mij maar een boek in mijn handen!”
Zijn hele loopbaan lang heeft Pieter Jan zich bekommerd om de ‘Kortrijkse reeks’: “Dat zijn boeken over Kortrijk én van Kortrijkse auteurs. Toen ik begon, was er al iets maar ik heb dat geïnventariseerd en uitgebreid. Vandaag gaat dat over zo’n 6.000 titels.” Sinds 1985 kennen we de bibliotheek in de Leiestraat, maar Pieter Jan denkt toch nog altijd met wat heimwee terug aan de Guido Gezellestraat: “Het was er natuurlijk te klein geworden maar het was er veel aangenamer. Hier is en blijft het een vroeger groot warenhuis (Priba, red.). Er is geen plaats voor kleuteranimatie of een literair café, er is geen polyvalente zaal en het sanitair is verouderd. Kortrijk is de enige centrumstad waar de bib niet gehuisvest is in een daartoe bestemd gebouw. Er wordt nu een nieuwbouw aangekondigd tegen 2030, wanneer Kortrijk Europese Culturele Hoofdstad moet worden”, gaat Pieter Jan verder.
Twee linkerhanden
Pieter Jan zal zich niet vervelen nu hij met pensioen gaat. “Ik heb altijd veel gelezen en geschreven en blijf dat doen. Mijn vader was beroepsmilitair en ik heb een deel van mijn jeugd doorgebracht in Duitsland. Ik werkte daar al mee aan de schoolkrant en schreef verhandelingen voor mijn klasgenoten. Zij maakten dan voor mij technische tekeningen. Op dat vlak ben ik nu eenmaal nog een nul. Ik heb echt twee linkerhanden”, geeft Pieter Jan toe.
Intussen is Pieter Jan bekend als auteur van talloze boeken – 61 in totaal, naast 26 brochures! – vooral in verband met de Vlaamse Beweging en de collaboratie. Zijn jongste brochure gaat over Kortrijkzaan Arthur Mulier (zie kaderstuk) en nu werkt hij aan een tweedelige totaalbiografie over de bekende VNV’er Staf De Clercq: “Het worden twee delen en meer dan 1.000 bladzijden”. Daarnaast wil Pieter Jan zo veel mogelijk zijn andere hobby blijven beoefenen – wandelen – én zo goed mogelijk zorgen voor zijn echtgenote Ann Augustyn, die door een spierziekte haar functie als stadsarchivaris in Kortrijk heeft moeten opgeven: “Ze is op een rolstoel aangewezen, maar heeft nog een actief sociaal leven. Ze verzorgt ook de lay-out van mijn brochures. Zelf heb ik geen groene vingers, maar Ann wel en dus geeft zij mij instructies. Ik blijf dus toch nog onder commando staan”, besluit Pieter Jan met een knipoog.
Wie was Arthur Mulier?
Pieter Jan Verstraetes jongste publicatie kreeg als titel ‘Het proces Mulier’ en gaat over Kortrijkzaan Arthur Mulier die net 40 jaar geleden overleden is. Hij speelde een grote rol in de vernederlandsing van het economisch leven in Vlaanderen en is ook senator geweest. Maar na WO I kwam hij in de problemen wegens zijn Vlaamsgezindheid.
Arthur Mulier was een Kortrijkse apothekerszoon. Hij begon rechten te studeren in Leuven maar in de Eerste Wereldoorlog kon de universiteit niet langer functioneren. Hij trok in 1916 naar de Gentse universiteit die wel bleef doorwerken, maar met Duitse steun. Hij werd er de enige die in 1918 als doctor in de rechten afstudeerde. Zijn ‘Duits’ diploma werd na de oorlog niet erkend en hij moest nieuwe examens afleggen, in het Frans in Brussel, wat hij met succes deed. In 1921 werd hij bij de provincieraadverkiezingen gedeputeerde voor het ACW. Toen gingen de poppen aan het dansen. De Kortrijkse liberale politicus én franskiljon Robert Gillon klaagde hem aan wegens zijn activisme en zijn ‘Dutse studies’. Het kwam tot een proces en een veroordeling tot 3 jaar cel en 10 jaar verlies van politieke rechten.
Carrière in het bedrijfsleven
CVP en ACW bleven Arthur Mulier steunen en eind 1922 kwam hij al vrij. Hij kreeg ook eerherstel en werd toen actief in het bedrijfsleven. Hij werd stichter van de Algemene Fluweelweverij in Ledegem, was betrokken bij de Kortrijksche Katoenspinnerij en ook bij boekhandel Zonnewende (van de familie van Stijn Streuvels). Nadien werd hij zelfs voorzitter van het Vlaams Economisch Verbond (VEV) en stond aan de wieg van de financieel-economische krant De Tijd. Na WO II keerde hij zelfs terug naar de politiek en werd gecoöpteerd senator. Dat deed hij een tijdlang onder niemand minder dan Robert Gillon als Senaatsvoorzitter, dezelfde die hem destijds had laten veroordelen. In 1979 is Arthur Mulier op 87-jarige leeftijd overleden. (NOM)
De brochure ‘Het proces Mulier’ van Pieter Jan Verstraete telt 47 pagina’s en is verkrijgbaar in Standaard Boekhandel.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier