Jozef schrijft over de kleine geschiedenis van een stukje Rijselstraat

Voor zijn vijfde historische boek over Menen ging Jozef Rosseel op zoek naar ‘la petite histoire’ van een vijftal huizen in de Rijselstraat: nummers 51 tot 59. Het resultaat van zijn intense speurtocht schreef hij neer in het boek ‘Menen Rijselstraat 51-59: Het quartier noble van de 18de – 19de eeuw’.

Door Carlos Berghman

Tegenover de St.Vedastuskerk in de Rijselstraat prijken op de gevels van de monumentale burgerhuizen met huisnummers 53 en 57 de jaartallen 1755 en 1788. Jozef Rosseel ging op zoek naar de geschiedenis van dit beschermd erfgoed en ontdekte dat de bewoners van deze woningen hun stempel drukten op meer dan 150 jaar Menense geschiedenis. Ooit was dit hier in de 18de en 19de eeuw de betere buurt, waar ‘le beau monde’ van Menen woonde.

“Mijn jeugdvriend Bernard D’heygere daagde me uit om de geschiedenis van deze woningen uit te pluizen”, steekt Jozef Rosseel van wal. “Bernard wou graag meer weten over die gebouwen en hij beloofde om me te trakteren op een etentje als ik die uitdaging tot een goed einde zou brengen.” Dat mondde uit in een luxueus geïllustreerde hardcover over de huisnummers 51 tot en met 59.

Uren in het archief

Jozef werkte drie jaar lang aan het boek. Voor de voormalige maatschappelijke werker bij het stadsbestuur van Menen werd het een moeizame zoektocht, waarbij hij vele uren spendeerde in het stadsarchief. “Op basis van de Popp-kaart van 1850, het allereerste kadastraal plan met de gegevens van gronden en eigenaars, ben ik op zoek gegaan naar wat zich in en rond deze monumentale burgerhuizen afspeelde. In de bevolkingsboeken vond ik veel nuttige informatie. Maar daar stelde ik vast dat pas sinds de volkstelling van 1847 enigszins betrouwbare gegevens aanwezig zijn. Het was ook een hele klus om de juiste woningen en hun bewoners terug te vinden in de diverse archiefstukken.”

Mijn vriend Bernard zou me trakteren op een etentje als ik dit boek schreef

Van alle aparte huizen ging Jozef de gezinssamenstelling en de functies van het gebouw na tussen 1847 en 2019. “Verder in de tijd wilde ik niet teruggaan omdat die gegevens te onduidelijk en onbetrouwbaar waren. Burgers uit de betere kringen hebben hier gewoond: senators, burgemeesters tot een brouwer. Bovendien hadden ze allemaal een link met elkaar, zowel op politiek als op familiaal gebied”, gaat Jozef verder.

Veel ontdekkingen

Jozef heeft zelf altijd in de Rijselstraat gewoond. Zijn ouderlijke huis was een dokterswoning, waar nu restaurant l’Epoque gevestigd is. “Dit was voor mij een boeiende zoektocht naar de geschiedenis van een stukje Rijselstraat met veel verrassende verhalen. Telkens weer werd ik geprikkeld om meer te ontdekken.”

Meest frappant vindt Jozef het verhaal van wat ooit de winkel ‘Galerie Vandermeersch’ was. “Ik heb kunnen nagaan hoe die twee huizen (nummers 53 en 55) doorheen de jaren geëvolueerd zijn tot één organisch geheel. Ook een toevallige tip over huiseigenares Marie Cornillie bleek van goudwaarde te zijn. Ik kon over haar niets terugvinden, maar een tip leidde me dus naar Moorsele, waar ze geboekstaafd stond als een steenrijke dame.”

Met dit boek is Jozef Rosseel niet aan zijn proefstuk toe. Eerder schreef hij al geschiedenisboeken over het koninklijk hospitaal (de latere tabaksfabriek, red.), over drie eeuwen tabak in Menen, over veearts en schepen Ange Snoeck en over de dokterswoning Franz Rosseel, zijn ouderlijke huis in de Rijselstraat. Dit nieuwe boek draagt Jozef op aan Eric Verbeke, die vorig jaar overleed: “Eric was mijn mentor en steun, ik gaf geen boek uit zonder dat hij mijn teksten gelezen en gecorrigeerd had. Jammer genoeg heeft hij dit boek niet meer mogen meemaken”, zucht Jozef.