Breken, filmen, delen, betalen: minderjarige vandalen slaan toe en scheppen online op

Op luttele maanden tijd werden zowel de buitenspeelplaats, het Sportpark als het Vlaspark (tot tweemaal toe) onder handen genomen door nietsontziende vandalen. Jongeren die zich vervelen, die niets beters te doen hebben, klinkt het snel. Maar is dat wel zo? Op sociale media pakken de minderjarige kwajongens almaar vaker uit met foto’s en video’s van hun streken. Het moet kapot, voor de kick.

Getooid in eenzelfde uniform en met maskers die doen denken aan de betere Netflix-reeks. La Casa de Papel was in de nacht van 31 oktober op 1 november vorig jaar niet veraf in Kuurne. Een brandblusapparaat dat door een bushokje werd gejaagd en vuurwerk dat een vuilnisbak aan diggelen knalde: het vandalisme dat de Parkwijk die avond trof, overstijgt de term ‘kwajongensstreek’.

De feiten raakten echter pas midden januari bekend, al was er wel al langer duidelijk videomateriaal. Een alerte buurtbewoner kon de minderjarigen, niet ouder dan 15 en 16 jaar, filmen en bezorgde de beelden aan burgemeester Francis Benoit. De jonge vandalen filmden ook zelf hun vernielingen. Samen met de politiediensten werden de daders geïdentificeerd en konden ze verhoord worden. “Ze hebben ondertussen ook bekentenissen afgelegd en uiteraard zullen ze de schade moeten vergoeden”, stelt de burgemeester. “Het zijn jonge gasten met een heel gewone achtergrond en uit een stabiele omgeving. Jongens zoals u en ik vroeger waren. Maar ze vervelen zich, weten niet wat gedaan en dan gaan ze op zoek naar een zekere kick.”

Filmen en delen

Niet dat de burgemeester de feiten wil minimaliseren. “De schade die ze aanrichten, valt niet goed te praten. Ik hoop vooral dat ze nu hun lesje geleerd hebben en stoppen met dergelijke wandaden. Het heeft weinig zin, het plezier is snel voorbij en het enige wat nadien overblijft, is een hoop miserie en een stevige rekening.” Wat burgemeester Benoit wel zorgen baart is de onderlinge ‘concurrentiestrijd’. De daders van dergelijke vandalenstreken fotograferen en filmen hun gedrag en delen die beelden maar al te graag met elkaar via sociale media. “Ze laten zich inspireren door wat er op televisie en in series te zien is, maar dagen elkaar ook veelvuldig uit. Het lijkt wel alsof er een opbod bezig is: wie durft wat en hoe ver kunnen we gaan?”, klinkt het.

Ze laten zich vaak inspireren door series, maar dagen elkaar ook uit. Wie durft wat, hoe ver kunnen we gaan – Francis Benoit, burgemeester

De politiezone Vlas scant de sociale media en vraagt mensen die getuige zijn of beelden bezitten alles door te spelen. Die samenwerking met alerte, bezorgde burgers versnelt het onderzoek en zorgde ook in het geval van de Parkwijk voor een snelle doorbraak. Woordvoerder van de politiezone Vlas Thomas Detavernier geeft aan dat het aantal meldingen wel toeneemt nadat feiten naar buiten komen. “Door als politie een oproep te doen naar getuigen en extra informatie over dergelijke feiten, kan je effectief zaken in beweging krijgen en mensen tot actie doen overgaan. We zien ook dat sociale media daarbij heel belangrijk worden”, klinkt het. “Elk beetje informatie kan helpen, geen melding is er één te veel. Het is voor ons heel belangrijk dat er effectief aangifte wordt gedaan.”

Heel snel weg

De filmpjes van het vandalisme worden meestal via vluchtige media én in gesloten omgevingen zoals Snapchat of Instagram Stories gedeeld. Het is voor de politie bijgevolg niet altijd even evident om die nog te traceren. “Over de concrete politionele werkwijze kan ik niets zeggen. Het is wel duidelijk dat de groepsdruk inderdaad een grote rol speelt. Ze dagen elkaar uit, het is vooral stoerdoenerij. Dat geven ze ook zelf aan. Heel vaak zijn ze ook onder invloed van alcohol. Maar het gaat dus wel om serieuze vernielingen”, stelt Thomas Detavernier. “Je hebt groepjes jongeren die zich daarmee inlaten maar er zijn er veel meer die dergelijk gedrag wansmakelijk en crimineel vinden. We sluiten ook niet uit dat het vandalisme op de verschillende plaatsen door dezelfde daders werd gepleegd. Onderzoek moet nog uitwijzen of de feiten los van elkaar staan.”

Of de jonge vandalen bovenop het vergoeden van de schade, ook een boete in de bus mogen verwachten, is niet zeker. “Die beslissing ligt in handen van het jeugdparket. Zij bekijken de volgende stappen”, besluit de politiewoordvoerder.