OPEN BOEKJE (16) ‘Duet met Valse Noten’ van Bart Moeyaert

Foto Tom Brinckman
Redactie KW

Elke week duiken we in de bibliotheek om er een boek van een auteur met West-Vlaamse links van onder het stof of van op het schap te halen. Van de week halen we Duet met Valse Noten uit het rek. Het is het debuutboek van Bart Moeyaert die zijn gouden verjaardag viert.

Vijftig wordt hij en daar kon in Krant van West-Vlaanderen van vrijdag 6 juni niet worden naast gekeken. De krant bracht de zeven broers Moeyaert samen, van wie Bart de jongste is en serveerde er een onvervalste KW-taart met op de ‘taartcover’ een portret van de jarige auteur.

Dertig jaar Duet

Een halve eeuw Bart Moeyaert, drie decennia auteur Moeyaert… voor deze rubriek konden we niet anders dan een bij ons intussen wat ‘beduimeld’ exemplaar van Bart Moeyaerts debuutroman ‘Duet met Valse Noten’ uit het rek halen. Het boek verscheen voor het eerst in 1983 – 31 jaar geleden – en was meteen ook een succes.

We waren 31 jaar geleden ook al ‘ouder’ dan de doelgroep voor wie het boek eigenlijk bedoeld was. Maar dat verhinderde ons niet om het toen toch te lezen. We apprecieerden het en we hoefden er op school – we stonden zelf ooit nog voor de klas – niet zo heel veel overtuigingskracht voor in te zetten om de leerlingen te laten volgen. In een mum van tijd veroverde het boek de jongeren en was het niet zo vanzelfsprekend om het in een bibliotheek te ontlenen. Het boek was immers haast permanent uitgeleend. Intussen is de auteur van uitgever veranderd en is het boek nu bij Queriod uitgegeven. De 15de druk. Het wordt met andere woorden nog altijd gekocht en gelezen. En dat verwondert niet. Het boek is – zo blijkt als we er nog eens in grasduinen – niet achterhaald. Niet qua stijl en al evenmin wat het verhaal betreft.

Het geheim van het succes

Wat heeft het boek dat het zo onverwoestbaar maakt? Iedereen kent het Duet, iedereen las het op school – en heus niet alleen omdat het moest – iedereen heeft er leesherinneringen aan overgehouden. Dat is nog maar met weinig boeken het geval. Duet met Valse Noten behoort zo te zien tot ons cultureel erfgoed.

Dat heeft natuurlijk ook met het onderwerp, met het verhaal te maken. Een verhaal over een jeugdliefde die zich op school ontwikkelt, heeft zo al een voetje voor. Maar er moet meer zijn opdat een boek decennialang overeind zou blijven en generatie na generatie weet te betoveren. Spanning? Het is inderdaad ook een spannend liefdesverhaal dat allesbehalve rechtlijnig loopt. Maar ook is maar een deel van het succes. Het heeft vooral ook met de stijl van Bart Moeyaert te maken. Een verraderlijke stijl, want ogenschijnlijk eenvoudig, maar in werkelijkheid weet hij, beter dan wie ook, op een toegankelijke manier te vertolken wat door ons maar zelden in woorden te vatten is. Behalve verhalenverteller is Bart Moeyaert immers ook dichter en dat voel je als je zijn verhalen leest.

Doorgeven

Wie nog zo’n Duet in huis heeft, doet er best aan om het boek te koesteren. Voor je het weet halen je kinderen of kleinkinderen het van het boekenschap en maken ze kennis met een boek dat ooit en zo blijkt nu helemaal niet onterecht een beloftevol debuut werd genoemd. Als je het geluk hebt dat kinderen of kleinkinderen jouw Duet gaan lezen, wachten je ongetwijfeld herkenningsmomenten die je eventjes terugvoeren naar je eigen jeugd en naar één van die authentieke leesmomenten uit je jonge leven. Daarom alleen al: dank je, Bart Moeyaert.

Duet met Valse Noten is uitgegeven bij Uitgeverij Querido en is, 30 jaar na de debuutuitgave, nog altijd te koop in de boekhandel.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier