Ontroerend Goed: Uitkijktoren Meulenberg

Bert Vanden Berghe

Met een eigenzinnige blik op de vaak vanzelfsprekende pareltjes van on(t)roerend erfgoed trekken fotograaf Pieter Clicteur en journalist Bert Vanden Berghe door West-Vlaanderen.

Cementrustiek heet deze bouwstijl. Vaak wordt die eerder gecatalogeerd onder kitsch dan onder kunst, maar de uitkijktoren op de

Meuleberg is op zijn zachtst gezegd opvallend te noemen. De imitatieboomstammen werden gegoten in een soort gewapend beton. Het was Vital Moreels, een bekende ondernemer en later burgemeester, die in 1908 een villa liet bouwen mét uitkijktoren. Moreels stond erom bekend om zijn dorp op de kaart te willen zetten. Vanuit de toren of zogeheten belvedère kon je toen bij helder weer zo’n 85 kerktorens waarnemen. Met een scherp oog kan je nu bijna vijftig kilometer ver de torens van Brugge ontwaren.

Beton en erfgoed, het lijkt op het eerste gezicht een vreemde combinatie. Maar door dunne lagen cementmortel op een wapening van kippengaas aan te brengen, kan je er wel veel kanten mee uit. Meestal wordt de techniek toegepast in prieeltjes, bankjes en Lourdes-grotten, alles waarbij je de natuur wil nabootsen. De eigenaar van deze 111 jaar oude toren had hem het liefst verplaatst naar een andere plek, waar de gemeente toevallig een nieuwe uitkijktoren plant. Maar de grootte en fragiele toestand van de uitkijktoren baren hem kopzorgen. Bij de nieuwe uitkijktoren komt er evenwel géén beton aan te pas. De toren wordt eerder modern van insteek. Benieuwd of die even lang stand zal houden én of hij over een eeuw ook omschreven zal worden als eerder kitsch dan kunst.

Uitkijktoren, Meuleberg in Anzegem.