Flirten met groene grenzen

Zet een voet in Zeeuws-Vlaanderen en je wordt geconfronteerd met de Tachtigjarige Oorlog (1568 – 1648). Vergane forten en stellingen, kreken en versterkte dijken tekenen er nog altijd het landschap. Het Tweelandenpad (9 km) in het Oost-Vlaamse Sint-Gillis-Waas betrekt ons in deze woelige geschiedenis, maar toont evenzeer hoe relatief een ‘grens’ is.

Grenzen ontstaan door een scheut godsdienst, een dosis vechtlust, een portie ego, stom toeval en eindeloze diplomatie. De Klinge (België) is altijd al gescheiden geweest van Clinge (Nederland). De grens ontstond er door de Tachtigjarige Oorlog, de oorlog tussen de Nederlanders en de Spanjaarden. Vestingstad Hulst bevindt zich een kleine vier kilometer van Clinge en is nog altijd een zeer Vlaams georiënteerde stad. Het loont om er een stadsbezoek te brengen na je wandeling. Wie er een fietstocht van wil maken, kan langs de voormalige spoorwegbedding vanuit De Klinge tot in Hulst fietsen.

Enkel na de Franse Revolutie werden De Klinge en Clinge heel eventjes één dorp tot koning Willem I in 1815 de Fransen buiten sjotte, met de steun van de Engelsen.

Zanderige smokkelpaadjes

De geasfalteerde Hulststraat gaat in Nederland over in een wandel- en fietspad door de Clingse bossen, een waterwingebied. Zandpaden en kanaaltjes doorkruisen het jonge bos. De gietijzeren grenspalen aan de ingang van het bos vermelden ‘1843’, dertien jaar na de Belgische onafhankelijkheid. Dat komt omdat Nederland lang moeilijk deed over die nieuwe neutrale staat. Pas in 1843 werd de grens tussen beide landen definitief vastgelegd.

De rand van het bos heeft in de loop der eeuwen honderden smokkelaars op klompen met linnen, steenkool, boter, kaas… zien passeren. In de Eerste Wereldoorlog stond hier ook de ‘Doodendraad’ die drie doden eiste. We passeren een reconstructie aan de site Klingspoor, waar vroeger het laatste Belgische spoorwegstation lag.

De Staats-Spaanse linies

Clinge is een langgerekt straatdorp. We steken het over om daarna op te gaan in het weidse Zeeuwse platteland. De sloten kleuren bruin van de mest op de velden. Een zandweggetje brengt ons naar de rustige Clingepolder met zijn twee enorme waterplassen. Een vader en zoon zitten stilletjes naar hun dobber te kijken. “Bijten ze?”, roepen we lachend. Hun vernietigende blik spreekt boekdelen. Langs de oevers staan zeldzame waterplanten als moerashertshooi en waterweegbree.

In de Eerste Wereldoorlog stond hier ook de ‘Doodendraad’ die drie doden eiste

Na de Clingepolder komen we weer op Belgisch grondgebied. Toch loont het nog even naar links uit te wijken. Bovenop de Koningsdijk heb je een mooi uitzicht op het open Nederlandse landschap en het meer gesloten Belgische landschap, ook een gevolg van de Tachtigjarige Oorlog. De Koningsdijk loopt over een afstand van vier kilometer tussen Kieldrecht en De Klinge. De dijk was bedoeld om het landschap te beschermen tegen het wassende water na het doorsteken van de dijken door de opstandige Nederlanders. Ze deden dat wel vaker, ook het krekengebied achter Oostende is zo ontstaan.

De Staats-Spaanse linies lieten overal sporen na in het landschap. Hier wandelen we door de restanten van Fort Bedmar, opgetrokken in 1701 tijdens de Spaanse Successieoorlog en twaalf jaar later weer aan de natuur overgeleverd. Zes kanonnen en 180 soldaten moesten er weerstand bieden aan de Nederlanders. Er is nooit gevochten geweest. In de Fort Bedmarstraat zie je nog duidelijk de restanten van de aarden wal. Kasseien markeren de plaatsen waar vroeger de gracht rond het fort lag.

In de Blauwe Hoefwegel merken we rechts een lichte verhoging in een weide. Het zou de enige getuige zijn van Fort De Klinge, een veel ouder Spaans fort dat dienstdeed van 1591 tot 1648.

Een zielloze woonwijk voert ons terug naar de sporthal van De Klinge.

Twee andere grensoverschrijdende wandelingen

Het grenspad in Wuustwezel

De Kempense gemeente Wuustwezel grenst aan het Nederlandse Zundert, de geboorteplaats van Vincent Van Gogh. Het Grenspad (10 km) verkent de vroegere smokkelpaden en passeert gedempte vennen. Het vertrekt aan de Kapel van Braken (Bredabaan 197) in Wuustwezel en wordt bewegwijzerd met een rode bol op witte achtergrond.

www.wuustwezel.be

Het smouthoukpad in Watou

Onze eigen kustprovincie telt verschillende mooie grensoverschrijdende wandelingen. Eén voorbeeld is het Smouthoukpad (10 km) in Watou. De bewegwijzerde wandeling langs landelijke wegen verkent vanuit het brouwersdorp Watou de ‘schreve’, de Frans-Belgische grens. Je start best op het Watouplein in Watou.

www.toerismepoperinge.be